“Nu tut že krače jideťsia, niž u zvyčajnomu plackarti?”, – zapytav vice-prem’jer Borys Kolesnikov, stojačy pered žurnalistamy u noveńkomu vahoni pojizda Hundai pid čas demonstracijnoji pojizdky.
Korejśký pojizd same nabyrav svoju maksymaĺnu v Ukrajini švydkisť – 160 kilometriv na hodynu. Taký rozhin dozvolyv jomu prybuty iz Kýeva do Ĺvova za 5 hodyn.
Choča vstojaty na chodu taky ne prosto – ukrajinśki koliji poky ne najoptymaĺniši dlia švydkisnych pojizdiv, jaki 28 travnia počynajuť kursuvaty iz Kýeva do Charkova ta Ĺvova, a nevdovzi – če do Donećka.
Možlyva neprydatnisť ukrajinśkoho polotna, razom iz vysokoju cinoju na projizd, je osnovnymy perestorohamy čodo švydkisnoho transportu. Ale v buď-jakomu razi, pojizd rušyv.
160 km/hod: kava – tak, vstojaty – ni
“Vy, nače na drakoni, proletily povz nas”, – ne strymuvala emocij znajoma, čo žyve pid Kýevom i bačyla, jak Hundai vyrušav v odnu zi svojich peršych podorožej Ukrajinoju z pasažyramy. V jich čysli – ministr Borys Kolesnikov, kerivnyctvo “Ukrzaliznyci”, korejśki specialisty, jaki prybuly stežyty za zapuskom svoho dityča, ta kiĺka desiatkiv žurnalistiv.
A če – studenty transportnych vyšiv i liudy, jakych skladno identyfikuvaty: jedynoju rysoju, jaka jich raziuče vidrizniala vid rešty, bulo postijne kursuvannia v napriamku bufetu – za viski ekstra-klasu.
Bufet, do reči, – odyn na 9 vahoniv, čerez te jichaty po susidstvu z nym ne nadto komfortno: poruč postijno tudy-siudy chodiať pasažyry, jakym zakortilo kavy, latte, čaju čy inšych napojiv, jaki pryvitni bufetnyci vpravno nalyvajuť naviť na rekordnij dlia ukrajinśkoji zaliznyci švydkosti.
A oś peresuvatysia salonom za takych umov vartuje zusyĺ: pojizd rozhojduje, osoblyvo na povorotach, vstojaty na nohach – zavdannia ne z prostych.
“Oberežno, bo ja na vas kavu vylliu”, – namahavsia donesty napij do svoho miscia odyn iz žurnalistiv. Vže tam joho možna micno zakripyty na speciaĺnomu deržaku, m’jake velyke sydinnia obladnane če pidstavkamy dlia presy, nout-bukiv ta nih.
Tut takož vdostaĺ toho, čo možna vvažaty spravžnim proryvom dlia ukrajinśkoji zaliznyci – zvyčajnych rozetok na 220 voĺt, jakych praktyčno nemaje u biĺšosti inšych pojizdiv.
Anonsovaný Wi-Fi internet u deń pojizdky če ne praciuvav, tož pereviryty joho jakisť ne vdalosia, ale administracija obiciala, čo vin bezdohanno praciuvatyme vže iz 28 travnia. Choča mobiĺni telefony i naviť profesijna zvukozapysujuča technika na švydkosti ponad 100 kilometriv praciuvaty, zdebiĺšoho, vidmovliajuťsia…
Pojizd-superzirka
Pojizd spryčynyv furor uže odrazu pislia pojavy na zaliznyčnomu vokzali u Kýevi.
Choča kýany davno zvykly, čo poruč postijno jizdyť bezlič avto, čýemu dyzajnu ta cinam značno postupajeťsia avtoprodukcija zavodu Hundai, krasyvý, blyskučý pojizd iz jaskravymy pomarančevymy linijamy na kabini, velykymy faramy ta turystyčnymy lohotypamy Ukrajiny i Jevro-2012 raziuče vidrizniajeťsia vid navkolyšnich stareńkych radianśkych lokomotyviv iz vylučenoju farboju ta masnymy viknamy.
Tož liudy odrazu kynulysia fotohrafuvatysia poruč iz novym “žerebcem” u zahoni “Ukrzaliznyci”, zahliadaty do vahoniv ta osoblyvo – kabiny. Cioho nijak nemožlyvo zrobyty zi zvyčajnym pojizdom, u jakomu mašynisty perebuvajuť značno vyče vid rivnia peronu.
Hundai, navpaky, ničoho ne prychovuje – prostora kabina iz čyslennymy paneliamy elektroniky cilkom vidkryta dlia ohliadyn.
“Jakčo mašynistu stane pohano, je systema bezpeky svitovoho rivnia. Systema vyznačaje ruchy mašynista. Jakčo vin periodyčno ne reahuje na syhnaly, spraciovuje avtomatyka, jaka nehajno počne haĺmuvaty pojizd”, – kaže heneraĺný dyrektor “Ukrzaliznyci” Volodymyr Kozak.
Mašynisty ta stiuardy (ostannich na 9 vahoniv – vsioho troje), napevno, vidčuly sebe spravžnimy zirkamy u toj deń – zadlia rozmovy z nymy žurnalisty šykuvalysia čerhamy. Dovelosia rozpovidaty i pro planšetni komp’jutery, jaki trymav u rukach kožen z nych, i pro inter’jer jich novoho “miscia roboty”, i pro vražennia vid peršych pojizdok:
“Keruvaty pojizdom duže lehko, peredčuttia najlipši – daj Boh, čob i dali tak bulo. JA vže tryči jizdyv. Dlia takoho pojizda ne potribni nadto rivni koliji, oskiĺky osoblyvosti pidvisky dozvoliajuť ekspluatuvaty joho naviť na rozbytych šliachach. Ale v danomu vypadku koliji pidhotovleni naviť krače, niž my očikuvaly”, – skazav mašynist elektropojizda Andrij Hrabovećký.
Minimum suprovodu, maksymum komfortu
Personal, jaký obsluhovuje pojizd, vdalosia značno skorotyty. Providnyky u kožnomu vahoni, kaže kerivnyctvo “Ukrzaliznyci”, biĺše ne potribni – jich roĺ, zdebiĺšoho, zvodylasia do pryhotuvannia čaju, vydači posteli, a takož – vidčynannia dverej. Hundai robyť ostannie avtomatyčno – vsi dveri v pojizdi vidčyniajuťsia lehkym natyskanniam na knopku.
“JA vže sobi ujavliaju, jak ci dveri tradycijno namahatymuťsia vidčynyty plečem”, – ironizuvaly stolyčni žurnalisty, jaki zapolonyly dva vahony pojizda.
“Dlia takoho pojizda ne potribni nadto rivni koliji, oskiĺky osoblyvosti pidvisky dozvoliajuť ekspluatuvaty joho naviť na rozbytych šliachach. Ale v danomu vypadku koliji pidhotovleni naviť krače, niž my očikuvaly.“
Mašynist Andrij Hrabovećký
Okremoji uvahy zasluhovuje vbyraĺnia – napevno, zvyčna dlia inozemciv, ale šokujuča dlia ukrajinśkych pasažyriv, jaki zmyrylysiaiz tym, čo tualet u pojizdi – ce zazvyčaj misce, u jake, za možlyvosti, krače ne chodyty.
“Liuba, zdajeťsia, ja zlamav tam unitaz”, – pryhaduju, iz takymy slovamy zabih do kupe zvyčajnoho dyzeĺnoho pojizda čolovik znajomoji iz Niderlandiv, jaký natysnuv na zmyvnu pedaĺ i pobačyv pid soboju špaly, jaki myhotily na švydkosti.
Hundai tež maje taku pedaĺ, ale pislia jiji natyskannia voda iz horčyka myttievo vsmoktujeťsia vseredynu, ne zalyšajučy psycholohičnych travm podorožnim. JE takož vbyraĺni, obladnani dlia liudej z osoblyvymy potrebamy – važko ujavyty, jak vony možuť vporatysia zi svojimy pryrodnymy potrebamy u zvyčajnomu pojizdi…
Ale najbiĺše zapam’jatalasia reakcija liudej, jakym vypalo sposterihaty pojizd na perejizdach ta provincijnych zaliznyčnych stancijach (na maršruti Kýiv-Ĺviv Hundai ne spyniajeťsia žodnoho razu) – skladalosia vražennia, čo dlia nych cia sytuacija schoža na tu, koly do sela zajizdyť dorohý importný avtomobiĺ, jakoho tam dosi nikoly ne bačyly.
Zvyčajný komfort – ne deševe zadovolennia
Zahalom, nový pojizd maje vsi atrybuty, jaki maly b buty zvyčajnymy dlia komfortnoji pojizdky. Rozetky ta čysti, spravni vbyraĺni vyklykajuť stiĺky podyvu tiĺky čerez te, čo jich nemaje u rešti ruchomoho skladu “Ukrzaliznyci”, častyna jakoho kursuje zaliznyčnymy šliachamy Ukrajiny vže ponad 50 rokiv.
Ale očikuvaný komfort suttievo vidrizniajeťsia svojeju cinoju. Serednia vartisť kvytka vid Kýeva do Ĺvova u druhomu klasi – pryblyzno 300 hryveń, u peršomu klasi, jaký vidrizniajeťsia zručnistiu sydiń ta menšoju jich kiĺkistiu – ponad 400 hryveń.
Ce deševše, niž litak, jaký dostavyť do Ĺvova majže za toj samý čas – z urachuvanniam projizdu do Boryspolia i prochodžennia rejestraciji – ale cina vse odno prýniatna daleko ne dlia vsich:
“Ni, zvisno, ja ne jizdytymu cym pojizdom, bo vin ne vartý takoji ciny. Do toho ž, hrafik ruchu ne zručný dlia mene, i če j sydity potribno”, – rozpovila korespondentovi VVS Ukrajina studentka zi Ĺvova Anna, dlia jakoji projizd u druhomu klasi, vrachovujučy znyžku, koštuvatyme 150 hryveń – proty 40-ka, za jaki vona dosi mohla dojichaty do Kýeva u zvyčajnomu plackarti.
I takych oburenych pasažyriv výavylosia dostatnio, aby v uriadi oholosyly pro Klacnuty
povernennia na maršruty majže vsich skasovanych raniše ničnych pojizdiv.
Borys Kolesnikov, jakoho u Ĺvovi zustrily z muzykoju, kylymamy na peroni ta diťmy u vyšyvankach, nazvav zapusk pojizdiv Hundai istoryčnym momentom. Majbutnie zaliznyci, na joho dumku, same za takymy novymy švydkisnymy pojizdamy, a ne za tradycijnymy ničnymy “z ot cymy navoločkamy j vsim inšym” – jak vin sam kolyś vyslovyvsia.
Vtim, schože, čo komfort ta švydkisť bude po kyšeni ne vsim. Ta j čy hotovi ukrajinci vže zaraz vidmovytysia vid zvyčnych dlia sebe pojizdiv iz polyciamy, providnykamy i rafinovanym cukrom do čaju?