Rosijśký monopolist peredav kontroĺ nad HTS Lytovśkij deržavi
Rosijśký “Hazprom” buv zmušený pidpysaty z Lytvoju uhodu pro roz’jednannia akcionernoho pidprýemstva Lietuvos dujos, ščo poznačylo kineć joho dominuvannia.
Ce značyť, ščo vin pohodyvsia na skasuvannia vlasnoji monopoliji v cij baltijśkij krajini. Truba, jaka je važlyvym stratehičnym ob’jektom rosijśkoho monopolista, naležyť Lytovśkij deržavi.
Dyrektyvy JES
Jakščo b ne novi pravyla, jaki z kincia 2011 roku vprovadyv Briusseĺ, Viĺniusu bulo b važče rozmovliaty z rosijśkym hazovym veletnem. Ale zhidno z dyrektyvoju Jevropejśkoji Komisiji, žoden postačaĺnyk syrovyny ne maje prava buty vlasnykom transportnych system. Inakše kažučy, abo prodavaj haz i platy za trubu, abo volodij hazovoju systemoju i šukaj, chto tobi bude postačaty syrovynu.
V “Hazpromu” ne bulo aĺternatyvy, okrim jak pohodytysia z vymohamy Lytvy.
Nezvažajučy na te, ščo kerivnyctvo monopolista rozpovsiudylo oficijnu zajavu, v jakij tverdyť, ščo ce buv vymušený krok, jaký bulo zrobleno pid tyskom Lytvy, “Hazprom” holosuvav za zdijsnennia planu rozdilu.
Zhidno z cym planom, kompanija Lietuvos dujos, jakoju faktyčno volodijuť “Hazprom” i nimećký E. On Ruhrgas, peredaje hazotransportnu systemu (HTS) tretij storoni, tobto Lytovśkij deržavi.
Kalininhradśký vuzol
Peredača HTS Lytvi zahostryla sytuaciju v Kalininhradśkij oblasti. Cej rosijśký anklav povnistiu zaležyť vid truby, jaka staje lytovśkoju.
“Na rynku hazu bude vse tak, jak i raniše. Naviť krašče, bo z’javyťsia čynnyk reaĺnoji konkurenciji“
Valdas Lukošiavičius, prezydent Asociaciji enerhetyčnych konsuĺtantiv Lytvy
Na terenach Kalininhradśkoji oblasti nema žodnoho hazoschovyšča. A vsi mista, zavody, žytlovi budynky, elektrostanciji, kurorty je spožyvačamy hazu. Hazotransportna arterija, jaku prokladeno čerez Lytvu, je jedynym žyttievym džerelom dlia cioho baltijśkoho rehionu Rosiji.
Tomu zhidno rozrachunkiv lytovśkych ekspertiv cina na haz dlia lytovśkoho spožyvača ne maje pidvyščytysia.
“Jedyne, jakščo sama nova hazotransportna kompanija ne schoče rozduty svij vlasný personal. Ale ce vže problemy sovisti, ale nijak ne ekonomiky. Na rynku hazu bude vse tak, jak i raniše. Naviť krašče, bo z’javyťsia čynnyk reaĺnoji konkurenciji”, – vvažaje prezydent Lytovśkoji asociaciji konsuĺtantiv v haluzi enerhetyky Valdas Lukošiavičius.
Kalininhradśký faktor ne dozvolyť “Hazpromu” nav’jazuvaty Lytvi vysoki nerynkovi ciny, bo dovodyťsia domovliatysia pro vykorystannia lytovśkoji truby dlia zabezpečennia vlasnoho anklava hazom.
Lytva – hraveć na rynku hazu
“Terminal daje možlyvisť vybyraty rizni džerela postačannia. Ce ne lyše pozbavyť nas zaležnosti vid rosijśkoho prodavcia syrovyny, ale j dasť možlyvisť samym stvoriuvaty rynok hazu. Lytva bude sama sobi chaziajkoju“
Rokas Masiulis, kerivnyk kompaniji Klaipedos Nafta
Vnaslidok pidpysannia uhody Lytva ne lyše pozbavliaje “Hazprom” statusu monopolista, ale i sama staje hravcem na hazovomu rynku.
Pro ce u Viĺniusi podumaly šče do pidpysannia uhody pro rozdil. Lytva v koncesiji z Norvehijeju počala buduvaty unikaĺný plavučý terminal zridženoho pryrodnoho hazu (ZPH).
“Terminal daje možlyvisť vybyraty rizni džerela postačannia. Ce ne lyše pozbavyť nas zaležnosti vid rosijśkoho prodavcia syrovyny, ale j dasť možlyvisť samym stvoriuvaty rynok hazu. Lytva bude sama sobi chaziajkoju”, – tverdyť Rokas Masiulis, hlava kompaniji Klaipėdos nafta, jaka j buduje razom z norveźkoju kompanijeju Hoegh nový terminal.
Aĺternatyvni džerela postačannia, vpevneni v Lytvi, matymuť pozytyvný vplyv na formuvannia ciny u bik jiji znyžennia.
Viĺnius maje takož namir pidkliučyty do stvorennia rynku hazu susidiv po Baltijśko-Čornomorśkomu rehionu, jaki najbiĺš straždajuť vid rosijśkoji monopoliji, v peršu čerhu, Poĺšču, Ukrajinu i krajiny Baltiji.