Amerykanizmy: naskiĺky reaĺna zahroza anhlijśkij?

Dvi krajiny - dvi anhlijśki movy

Dvi krajiny – dvi anhlijśki movy: za slovamy Džordža Bernarda Šou, Ameryka i Anhlija – “naciji, rozdileni spiĺnoju movoju”

Brytanci davno zvykly do naplyvu amerykanizmiv v anhlijśku movu. Odnak ostannim časom cia movna ekspansija pryzvodyť do toho, ščo j sami anhlijci dedali častiše posluhovujuťsia v movlenni amerykanizmamy, nechtujučy rivnocinnymy vidpovidnykamy z brytanśkoji anhlijśkoji.

Na dumku vidomoho brytanśkoho žurnalista Meťju Enhelia, dejaki amerykanizmy stanovliať zahrozu samobutnosti anhlijśkoji movy. Pro ce vin napysav u statti na sajti BBC News.

Provodiačy nevelyký ekskurs v istoriju brytano-amerykanśkych vidnosyn, publicyst zaznačaje, ščo dosiahnennia amerykanciv u technolohičnij, ekonomičnij ta kuĺturnij haluziach sprýaly pojavi bahatioch amerykanizmiv. Odnak vin vvažaje, ščo ci dosiahnennia ne povynni stavaty pryvodom dlia bezhluzdoho i naviť “potvornoho” perevažnoho vžyvannia amerykanizmiv zamisť jich rivnocinnych anhlijśkych vidpovidnykiv u brytanśkych ZMI ta jich pronyknennia v povsiakdennu movu anhlijciv.

Za slovamy Enhelia, vony vse častiše vykorystovujuť rookie (amer.) zamisť newcomer (anhl. novačok), elevator (amer.) zamisť lift (anhl. lift), wrench (amer.) zamisť spanner (anhl. hajkový kliuč) i t.d.

U toj že čas žurnalist ubolivaje za žyvu, taku ščo krokuje v nohu z časom, anhlijśku movu. Jmovirno, tomu vžyvannia anhlijciamy sliv apartment (amer.) zamisť flat (anhl. kvartyra) i freight train (amer.) zamisť goods train (anhl. tovarný pojizd) ne zdajeťsia jomu takym uže nedorečnym.

Avtor statti vyznaje najavnisť syly i vlučnosti dejakych vysloviv amerykanśkoho pochodžennia. Odnak jomu ne do vpodoby nedbalisť anhlijciv u stavlenni do ridnoji movy, jaka často pryzvodyť do znyknennia charakternych anhlijśkych frazeolohizmiv.

“My dozvoliajemo brytanśkomu variantu anhlijśkoji movy zasychaty”, – pyše Enheĺ. Vidminnisť Brytaniji vid Spolučenych Štativ maje zberihatysia, jak povynen zberihatysia brytanśký variant anhlijśkoji movy, pidsumovuje avtor.

Vidminnosti dvoch variantiv

Orfohrafija:

color (amer.) – colour (bryt.)

program (amer.) – programme (bryt.)

Hramatyka:

She already did it (amer.) – She has already done it (bryt.)

Leksyka:

Hike – amer. strybok abo pidjom (price hikes – bahatorazove i raptove zrostannia cin); značennia v bryt.anhl. – prohulianka, podorož

Čy spravdi tut ideťsia pro nebezpečne zasyllia amerykanizmiv u sučasnij anhlijśkij movi ta pro zahrozu samobutnosti brytanśkoho variantu? Odnoznačno vidpovisty na ce pytannia skladno.

Biĺšisť sučasnych mov vidkryti do pronyknennia do jichnioho leksyčnoho skladu zapozyčeń z inšych movnych system. Anhlijśka mova v ciomu sensi ne je vyniatkom.

Vidbuvajeťsia jiji evoliucijný rozvytok, u ramkach jakoho jde aktyvne pošyrennia i častiše vžyvannia amerykanizmiv v anhlomovnomu sviti. Odnak u vsiomu maje buty mira, v inšomu vypadku cilkom možlyva vtrata movnoji samobutnosti, pro jaku poperedžaje Meťju Enheĺ.

Do reči, čytači sajtu VVS v jakosti vidhuku na joho publikaciju vidpravyly na sajt
Klacnuty

vlasni pryklady amerykanizmiv, jaki vyklykajuť u nych oburennia.

My vidibraly častynu z nych – dlia tych iz vas, chto vyvčaje anhlijśku movu u rozvytku i prahne buty v kursi sučasnych movnych tendencij:

the least worst option – najmenše z zol
24/7 – zavždy / 24 hodyny na dobu, sim dniv na tyždeń / cilodobovo i ščodnia
to wait on – čekaty (bryt.anhl. To wait for)
it is what it is – jak je, tak je (ničoho ne zminyš)
shopping cart – vizok dlia pokupok (brit.anhl. – Shopping trolley)
to touch base – zv’jazatysia z k-l., Kontaktuvaty
a half hour – pivhodyny (brit.anhl. – Half an hour)
heads up – poperedžennia abo povidomlennia (jak pravylo, zavčasne)
my bad – moja pomylka, moja vyna (bryt.anhl. – My fault)
biweekly – raz na dva tyžni; dviči na tyždeń
hike – strybok abo pidjom (napryklad, price hikes – bahatorazove i raptove zrostannia cin); značennia v bryt.anhl. – prohulianka, podorož
eaterie, eatery – restoran (v tomu čysli švydkoho charčuvannia), kafe
to medal – vyhraty abo zavojuvaty medaĺ
to get smth. for free – otrymaty ščoś bezkoštovno (bryt.anhl. – to get smth. free)