Jmovirno, u četvertý rik prezydentstva Viktora Janukovyča Ukrajina zrobyť ostatočný vybir miž Schodom ta Zachodom

25 liutoho 2013 roku vypovniujeťsia try roky z momentu inavhuraciji prezydenta Ukrajiny Viktora Janukovyča.

Joho prychyĺnyky ta protyvnyky ociniujuť cej termin kardynaĺno protyležnymy epitetamy.

Odnak ani odni, ani inši ne majuť cilkovytoji raciji. Prynajmni, taký vysnovok možna zrobyty, jakščo za holovný kryterij ocinky vziaty prohramu “Ukrajina dlia liudej” – dokument, z jakym try roky tomu jšov na vybory i peremih nynišnij hlava deržavy.

Stabiĺnisť čy dyktat?

U svojij peredvyborčij prohrami Viktor Janukovyč obiciav pryvesty do vlady sformovanu nym “monolitnu ta vidpovidaĺnu komandu odnodumciv”, styĺ dijaĺnosti jakoji raziuče vidrizniatymeťsia vid “vzajemnych svarok ta zvynuvačeń” tohočasnych kerivnykiv krajiny.

Možna viddaty novomu prezydentovi krajiny naležne: pro zatiažni konflikty miž prezydentom ta prem’jerom, jaki časom paralizuvaly dijaĺnisť vykonavčoji vertykali za prezydentstva Viktora Juščenka, krajina spravdi zabula.

Faktyčno vsi členy uriadu Mykoly Azarova, sformovanoho u berezni 2010 roku, buly bezzasterežno lojaĺnymy prezydentovi. U druhomu kabineti toho samoho prem’jera u ciomu stosunku pominialosia nebahato – chiba ščo, mabuť, najvplyvovišu hrupu v niomu sformuvaly uriadovci, orijentovani na umovnu “sim’ju” (Blyźke otočennia. – Red.) prezydenta.

U buď-jakomu razi, nevdovzi pislia prychodu Viktora Janukovyča na prezydentśký post prypynylysia publični čvary na najvyščych ščabliach upravlinnia krajinoju, bulo vidnovleno vertykaĺ vykonavčoji vlady, ščo orijentuvalasia na Bankovu.

Inša rič, ščo “monolitnisť” novoji vlady skoro počala nabuvaty zahrozlyvych rys. Na nych počaly zvertaty uvahu ne lyše opozycijni ukrajinśki polityky, jaki šče z peršych misiaciv prezydentstva Viktora Janukovyča zvynuvačuvaly joho v uzurpaciji vlady, a j eksperty z-za kordonu.

Jevropejśki sposterihači duže strymano ocinyly perebih oboch zahaĺnonacionaĺnych vyborčych kampanij – do miscevych vyboriv 2010 roku ta parlamentśkych 2012 roku, – ščo vidbulysia v Ukrajini vprodovž ostannich trioch rokiv. Sturbovanisť ne tiĺky v zachidnych stolyciach, a naviť i u Moskvi vyklykalo uv’jaznennia kolyšnioho prem’jer-ministra Juliji Tymošenko. Zreštoju, mynuloho roku kancler FRN Anhela Merkeĺ zajavyla, ščo “liudy v Ukrajini ta Bilorusi dosi straždajuť vid dyktatury ta represij”.

Bojkotom z boku zachidnych lideriv obernulosia provedennia v Ukrajini Čempionatu Jevropy z futbolu 2012 roku.

Pozablokovisť čy rozdorižžia?

“Perekonaný u tomu, ščo pozablokový status Ukrajiny je kliučovym elementom nacionaĺnoji bezpeky, harantom pidnesennia jiji mižnarodnoho vplyvu i avtorytetom“

vyborča prohrama Viktora Janukovyča “Ukrajina dlia liudej”

U svojij vyborčij prohrami Viktor Janukovyč nazyvav holovnym zavdanniam nacionaĺnoji zovnišnioji polityky “zberežennia pozablokovoho statusu Ukrajiny”.

Same taký status bulo zafiksovano v uchvalenomu proprezydentśkoju biĺšistiu u Verchovnij Radi zakoni pro zasady vnutrišnioji ta zovnišnioji polityky Ukrajiny. Pered tym zakonodavstvo peredbačalo prahnennia Kýeva dolučytysia do Pivničnoatlantyčnoho aĺjansu.

Odnak obicianoho u prohrami Viktora Janukovyča “pidnesennia mižnarodnoho vplyvu ta avtorytetu” Ukrajiny vnaslidok cioho kroku ne stalosia. Biĺše toho, stosunky Kýeva jak z joho schidnymy, tak i z zachidnymy partneramy siohodni perežyvajuť ne najkrašči časy.

JES, zokrema, u rezoliuciji Jevroparlamentu vid hrudnia mynuloho roku, vyslovliuje nevdovolennia stanom demokratiji ta pravosuddia v Ukrajini, a takož nedostatnimy tempamy provedennia reform.

Same u 2012 roci, za časiv prezydentstva Viktora Janukovyča, vperše v istoriji dvostoronnich stosunkiv ne bulo provedeno ščoričnoho samitu “Ukrajina – JES”.

Z inšoho boku, važko nazvaty bezchmarnymy stosunky miž Ukrajinoju ta Rosijeju. Storony vže tretij rik ne možuť domovytysia pro perehliad pidpysanoho u 2009 roci kontraktu na postačannia v Ukrajinu rosijśkoho hazu. Plata za znyžennia ciny hazu – kontroĺ nad ukrajinśkoju hazotransportnoju systemoju abo vstup do Mytnoho sojuzu – poky ščo, očevydno, je zanadto dorohoju dlia Kýeva.

Samit Ukrajina-JES, ščo vidbuvsia 25 liutoho v Briusseli,
Klacnuty

zasvidčyv, ščo same 2013 rik može staty vyznačaĺnym u vybori Ukrajinoju svoho napriamu intehraciji.

Pokraščennia čy proval?

Dosyť skladno odnoznačno ocinyty realizaciju Viktorom Janukovyčem sociaĺno-ekonomičnych obicianok, ozvučenych nym u svojij vyborčij prohrami. Čymalo z nych – napryklad, “Kožnij dytyni – harantovane misce u dytiačomu sadku” čy “Zabezpeču vysoký riveń sociaĺnych standartiv dlia kožnoho hromadianyna Ukrajiny” – ne majuť čitkoho terminu vykonannia. Inši – rozrachovani až na desiať rokiv, tobto na dva prezydentśki terminy.

Cioho roku samit Ukrajina-JES vidbuvsia pislia ponad ričnoji perervy

Prote vže zaraz možna konstatuvaty, prymirom, ščo protiahom trioch rokiv Viktor Janukovyč vykonuje svoju harantiju ščoričnoho zrostannia VVP.

Tak, u 2012 roci VVP zris vsioho na 0,2%. Odnače ne slid zabuvaty, ščo u 2009 roci, bezposerednio pered prychodom Viktora Janukovyča na prezydentśký termin, obsiahy valovoho produktu vpaly majže na 15%.

Za prezydentstva čynnoho hlavy deržavy v Ukrajini spravdi sposterihalasia cinova stabiĺnisť (u 2012 roci Deržkomstat vzahali zafiksuvav defliaciju u 0,2% u toj čas, jak u 2009-mu – infliaciju u ponad 12%).

Hryvnia “za Janukovyča” ne obvalylasia, a zarplaty zrostaly, – jak i obiciav prezydent u svojij prohrami. Vyplaty na narodžennia dytyny nyni stanovliať šče biĺši sumy, niž deklaruvalosia v “Ukrajini dlia liudej”.

Z inšoho boku, nerealizovanoju zalyšylasia obicianka znyzyty stavku PDV do 17%, z dvoričnym zapiznenniam u porivnianni z zadeklarovanym terminom zmenšylasia stavka podatku na prybutok.

“Harantuju perechid na kontraktnu armiju z 2011 roku“

vyborča prohrama Viktora Janukovyča “Ukrajina dlia liudej”

Prezydent spravdi dobyvsia uchvalennia novoho Podatkovoho kodeksu, odnak druha častyna cijeji obicianky – “zrobliu Ukrajinu najbiĺš investycijno pryvablyvoju u Schidnij Jevropi” – zalyšylasia lyše mrijeju.

Lyše cioho roku prypyniajeťsia pryzov do armiji – pry tomu, ščo perechid na kontraktnu armiju Viktor Janukovyč “harantuvav” šče z 2011 roku.

Narešti, sudiačy z toho, ščo, za danymy Deržkomstatu, za try roky prezydentstva Viktora Janukovyča čyseĺnisť naselennia Ukrajiny zmenšylasia majže na 400 tysiač liudej, prezydent poky ne vkladajeťsia u hrafik vykonannia svojeji mety pro te, ščo u 2020 roci hromadian Ukrajiny bude 50 miĺjoniv.

Ščo kažuť rejtynhy

Inšý vymir ocinky trioch rokiv prezydentstva Viktora Janukovyča – ce te, jak zminylysia za cej čas pozyciji Ukrajiny u riznych rejtynhach, ščo stvoriujuťsia vplyvovymy mižnarodnymy orhanizacijamy.

U nyzci takych rejtynhiv Kýevu vdalosia, choč i neznačno, pokraščyty svoji pozyciji. Prote miscia, jaki zajmaje v nych Ukrajina, i nadali navriad čy možuť buty predmetom hordosti jiji uriadovciv.

Napryklad, u rejtynhu lehkosti vedennia biznesu, jaký stvoriujeťsia analitykamy Svitovoho Banku, Ukrajina mynuloho roku
Klacnuty

posila 137 misce z 185 krajin-učasnyć, a ce – na 10 pozycij vyšče, niž u 2009 roci.

U rejtynhu svitovoji konkurentospromožnosti vid Svitovoho ekonomičnoho forumu naša krajina za cej samý čas
Klacnuty

pidnialasia z 82-ho na 73-tie (zi 144-ch krajin) misce.

Nesuttievo pokraščylysia pozyciji Ukrajiny u rejtynhu sprýniattia korupciji Transparency International – zi 146-ho miscia u 2009 roci mynuloho roku vona
Klacnuty

pidnialasia na 144-e zi 176.

Odnak u nyzci rejtynhiv pozyciji Ukrajiny pohiršylysia.

Prymirom, u rejtynhu ekonomičnoji svobody, jaký hotujuť Heritage Foundation ta Wall Street Journal Ukrajina
Klacnuty

opustylasia zi 152-ho u 2009-mu na 161-ce misce zi 177 krajin-učasnyć. Cej pokaznyk malo toho, ščo je najnyžčym sered usich jevropejśkych krajin, – z nym Ukrajina potrapyla do hrupy krajin, de pryhničujuťsia ekonomični svobody.

“Ukrajina povynna za 10 rokiv uvijty do 20 najbiĺš ekonomično rozvynenych krajin svitu“

vyborča prohrama Viktora Janukovyča “Ukrajina dlia liudej”

U rejtynhu najkraščych krajin dlia vedennia biznesu vid Forbes naprykinci mynuloho roku Ukrajina
Klacnuty

znajšlasia na 104-mu misci zi 141 krajiny-učasnyci. Ce na sim pozycij hirše, niž u 2009 roci.

U rejtynhu svobody slova, jaký hotuje mižnarodna orhanizacija “Reportery bez kordoniv” Ukrajina za period z 2009 po 2013 roky
Klacnuty

opustylasia z 89-ho miscia na 126-e (z 179 krajin učasnyć-rejtynhu).

A u rejtynhu svobody presy vid Freedom House za čas prezydentstva Viktora Janukovyča
Klacnuty

perejšla z katehoriji “viĺnych” do pereliku “častkovo viĺnych” krajin.

Vtim, u prohrami “Ukrajina dlia liudej” zhadujuťsia lyše dva rejtynhy. Peršý z nych – ce “velyka dvadciatka”, perelik 20 najbiĺš ekonomično rozvynenych krajin svitu, do jakoho maje uvijty Ukrajina. Druhý – svitový rejtynh 500 najkraščych vyščych navčaĺnych zakladiv, do jakoho majuť uvijty prynajmni try ukrajinśki universytety.

Pro realizaciju oboch cych obicianok ukrajinci narazi možuť lyše mrijaty. Z inšoho boku, Viktor Janukovyč u svojij prohrami kazav, ščo realizovano jich bude za desiať rokiv, tobto pryblyzno u 2020-mu.