Ukrajina zrobyť vse možlyve, aby zapobihty zamoroženniu konfliktu na schodi, na kštalt Prydnistrov’ja, i rišuče dijatyme, aby Donećk i Luhanśk i nadali buly v mežach jedynoji demokratyčnoji Ukrajiny, zajavyv ministr zakordonnych sprav Ukrajiny Pavlo Klimkin pid čas vizytu do Vašynhtona.
U SŠA nyni točaťsia dyskusiji pro te, jakoju maje buty dopomoha SŠA Ukrajini i čy povynna vona vkliučaty vijśkovu skladovu.
Sered inšoho, obhovoriujuť nadannia Ukrajini statusu osnovnoho sojuznyka SŠA poza NATO.
Ni – pozablokovosti
U vivtorok hlava MZS Ukrajiny proviv perehovory z deržsekretarem SŠA Džonom Kerri ta inšymy čiĺnymy amerykanśkymy posadovciamy.
U svojemu vystupi pan Klimkin naholosyv, čo Ukrajina narazi potrebuje jak finansovoji dopomohy Zachodu, tak i dopomohy v reformuvanni syl bezpeky.
“Proty nas jde neohološena vijna, nas karajuť za jevropejśký vybir, za te, čo my majemo čitke rozuminnia majbutnioho, – ce ob’jednana demokratyčna Ukrajina. My hotovi zaplatyty za ce”, – naholosyv pan Klimkin.
Narazi dopomoha SŠA Ukrajini, zokrema, vkliučaje sankciji proty Rosiji, nabory peršoji meddopomohy ta neletaĺnu dopomohu.
Pan Klimkin vidkynuv propozyciji vidnosno možlyvoji “finliandizaciji” Ukrajiny i isnuvannia buď-jakoho pozablokovoho ustroju. Debaty pro taký status tryvajuť u Vašynhtoni, jak vidznačyv pid čas zustriči z ukrajinśkym ministrom kolyšnij koordynator derždepartamentu z krajin SND za administraciji Bila Klintona Stiven Sestanovyč.
Možlyvý nový status
20 lypnia do Konhresu SŠA vnesly akt 2277 pid nazvoju Russian Aggression Prevention Act 2014 (Akt pro zapobihannia ahresiji Rosiji). Zhidno z dokumentom, proponujeťsia vyznaty Ukrajinu osnovnym sojuznykom krajiny poza NATO. Jdeťsia takož pro nadannia takoho statusu Hruziji ta Moldovi.
Raniše prezydent Ukrajiny Petro Porošenko hovoryv pro taku možlyvisť.
“Ce neobchidno dlia toho, čob tymčasovo zabezpečyty Ukrajinu žyttievo neobchidnymy resursamy ta harantuvaty bezpeku, jaku NATO proponuje deržavam-členam”, – pojasnyla odna z avtoriv zakonoproektu Mersi Kaptur.
Zakonoproekt takož peredbačaje peredaču Ukrajini danych rozvidky SŠA, zokrema, čodo peremičennia rosijśkoji armiji terytorijamy Rosiji i Ukrajiny, rozšyriuje možlyvosti spivpraci miž Ukrajinoju i SŠA u vijśkovij sferi, vkliučajučy navčannia, konsuĺtaciji, a takož možlyvisť dlia Ukrajiny otrymuvaty vid SŠA ozbrojennia i spectechniku, jaki ne pryznačeni dlia eksportu abo otrymannia jakych uskladneno zakonodavstvom SŠA dlia tretich krajin.
“Proty nas jde neohološena vijna, nas nakazujuť za jevropejśký vybir, za te, čo my majemo čitke rozuminnia majbutnioho – ce ob’jednana demokratyčna Ukrajina. My hotovi zaplatyty za ce cinu“
Pavlo Klimkin
Ihor Kozak, vijśkový ekspert, oficer NATO u vidstavci, hromadśkij dijač z Kanady, v interv’ju BBC Ukrajina naholosyv, čo ukrajinśka diaspora u SŠA i Kanadi vže pevný čas namahalasia lobijuvaty ce pytannia u Vašynhtoni, a takož v Kýevi.
“Po-perše, cej status suttievo vidrizniajeťsia vid členstva v NATO. Tut važlyva, nasampered, polityčna skladova. Koly SŠA nadajuť taký status, ce čitký syhnal riznym amerykanśkym ustanovam, finansovym instytucijam, čo SŠA majuť vysoký riveń doviry do danoji krajiny. Druhý aspekt: pytannia nadannia SŠA rozviddanych, trenuvań, postačannia zboji – vse ce maje administratyvni pereškody. U razi otrymannia novoho statusu, v cych pytanniach možuť buty zniati obmežennia. Tak SŠA praciujuť z Izrajilem, Japonijeju, inšymy sojuznykamy takoho rivnia”, – pojasniuje vin.
Narazi status osnovnoho sojuznyka SŠA poza NATO (Major Non-NATO Ally) majuť 15 krajin. Cej format vynyk u 1989 roci, koly peršymy “holovnymy sojuznykamy” SŠA poza NATO staly Avstralija, Jehypet, Izrajiĺ, Pivdenna Koreja i Japonija. Pizniše do nych prýednalysia Marokko, Kuvejt, Tajiland, Pakystan.
Za čas prezydentstva Baraka Obamy status holovnoho sojuznyka SŠA poza aĺjansom nabuv Afhanistan.
Eksperty rozdileni
Pislia aneksiji Rosijeju Krymu i vijśkovych dij na schodi Ukrajiny u Vašynhtoni točylysia debaty čodo pidtrymky Kýeva – z odnoho boku, v amerykanśkomu politykumi lunaje dumka, čo Bilý dim maje dopomahaty Ukrajini lyše z reformamy, ne vdajučyś do vijśkovoji dopomohy. Pobojujučyś za ekonomične majbutnie, vlasnyky dejakych kompanij napoliahaly na vidkladenni žorstkych sankcij čodo rosijśkoji ekonomiky.
“Daný status suttievo vidrizniajeťsia vid členstva v NATO. Tut važlyva, nasampered, polityčna skladova. Koly SŠA nadajuť taký status, ce čitký syhnal riznym amerykanśkym ustanovam, finansovym instytucijam, čo SŠA majuť vysoký riveń doviry do danoji krajiny“
Ihor Kozak
Konhres, jaký zazvyčaj biĺš aktyvný u pidtrymci Ukrajiny ta inšych postradianśkych deržav, dorikav administraciji Baraka Obamy čerez nerišučisť.
Dejaki eksperty u Vašynhtoni vvažajuť, čo same SŠA maje naležaty biĺša iniciatyva u strymanni polityky Volodymyra Putina čodo Ukrajiny. Pro ce naholosyla pid čas vystupu v Atlantyčnij radi kolyšnia pomičnyk deržsekretaria, amerykanka ukrajinśkoho pochodžennia Pola Dobrianski:
“Rosijśka polityka ostannim časom ne vidpovidaje zachidnym cinnostiam, cinnostiam mižnarodnoji bezpeky i je vorožoju zachidnym interesam. Desiatyriččiamy NATO i Zachid v cilomu namahalysia intehruvaty Rosiju do zachidnoho svitu. Vtim Putin piddav sumnivu čynnu mižnarodnu systemu i cinnosti. Nastav čas dijaty rišuče i vyrišyty, čo my majemo robyty. Kryza i eskalacija sytuaciji v Ukrajini započatkovani Rosijeju”.
Vodnočas inši eksperty, sered jakych i kolyšnij radnyk prezydenta SŠA Džordža Buša z rosijśkych pytań u Radi nacionaĺnoji bezpeky Tom Hrem, krytyčno stavliaťsia do iniciatyv Kýeva čodo aktyvnoho zblyžennia z NATO.
U svojij ostannij statti Tom Hrem vidznačaje: “Nezvažajučy na žorstki sankciji, Moskva prodovžyť destabilizuvaty sytuaciju v Ukrajini doty, doky ne buduť uchvaleni kroky iz zachystu toho, čo Moskva vvažaje svojimy žyttievymy interesamy. Kýiv maje rachuvatysia z pozycijeju Moskvy i ne povynen kydatysia v obijmy Zachodu”.
Ekspert vvažaje, čo biĺš dijevoju dopomohoju Kýevu z boku SŠA bude ne vijśkova, a dopomoha z vidnovlennia ekonomiky, provedennia polityčnych reform, stvorennia profesijnoji armiji i policiji.
Popry zajavy Ukrajiny ta SŠA, Moskva katehoryčno sprostovuje buď-jaku pryčetnisť do konfliktu na schodi Ukrajiny.