Doktor filolohičnych nauk Oleksandr Ponomariv vidpovidaje na zapytannia čytačiv VVS Ukrajina.

Svoji zapytannia nadsylajte na adresu bbc.ukrainian.kyiv@bbc.co.uk, vkazavšy v temi lysta “Zapytannia do profesora Ponomareva”. Jakščo Vy chočete zapytaty pro značennia kotrohoś slova, buď laska, spočatku zahliańte do slovnyka – možlyvo, tam uže je vidpoviď na Vaše zapytannia.

Iryna Farion tverdyť, ščo zamisť viddijeslivnych imennykiv na -nnia potribno vžyvaty dijeslova. Tobto ne miscia dlia sydinnia, stojannia, a miscia sydity, stojaty. Ce pravyĺno?

Tak, Iryna Farion maje raciju.

Posluhy majuť buty profesijnymy čy fachovymy?

I takymy, j takymy, a šče kvalifikovanymy, dobrymy, pohanymy.

Jaka vidminnisť miž ispytom ta ekzamenom?

Ce synonimy, točniše, dublety. Tobto slova, ščo ničym ne vidrizniajuťsia odne vid odnoho. Častiše vžyvane v sučasnij literaturnij movi slovo ispyt.

Jaka vidminnisť miž vidsotkamy j procentamy?

Taka sama, jak miž ispytamy j ekzamenamy. Sota častyna čohoś – vidsotok, a procent – ridše vžyvaný varijant.

Sesiju zdajuť čy skladajuť?

Ispyty, sesiju skladajuť. A zdajuť makulaturu, pliašky, hroši na ščoś.

Čym vidrizniajeťsia dopys vid zapysu?

Dopys – ce synonim do slova korespondencija. Dopysuvač – korespondent. A zapys – ce pyśmove vidtvorennia čohoś. Napryklad: “Romko z Juĺkoju skladaly dopysy do svitlovoji hazety” (Oleś Dončenko). Zapys zvuku na kinostričku, zapys u trudovij knyžci toščo.

Jak pysaty: Sviatvečir čy Sviat-večir?

Odnoslivnu nazvu, ščo pochodyť vid slovospoluky Sviatý večir, potribno pysaty razom: Sviatvečir, i z velykoji litery.

Ščodo pom’jakšennia l v slovach ynšomovnoho pochodžennia ja

vže pysav. Ce odyn iz punktiv pravopysu 1928 roku, tak zvanoho charkivśkoho, jaký rozrobnyky projektu 1999 roku, sered nych i ja, ne pidtrymaly. JA tiĺky vyrivniav by napysannia j vymovu skladnyka land u nazvach typu Holiandija, Hrenliandija, Irliandija, jak Estliandija, Finliandija j pod.

Čy možna kazaty na SŠA Spolučeni Staty Ameryky?

Možna, ale naviščo? Ne varto miniaty ustalený varijant: Spolučeni Štaty Ameryky.

U jaku cinu čy po čomu?

Lipše kazaty skiĺky koštuje?

Vin buv čudový čy vin buv čudovym?

Vin buv čudový, vin buv vydatný – postijna oznaka, a vin buv vydatnym, vid buv čudovym – oznaka tymčasova. Napryklad: “Vydatnym spivakom vin buv doty, doky ne vtratyv holos”. I “Vin buv vydatný spivak”.

Zapytannia pro slovo šistdesiatnyky.

Pokolinnia literatoriv i mytciv 60-ch rokiv mynuloho stolittia spočatku pomylkovo nazyvaly šestydesiatnykamy. Ale čyslivnyky na –desiat vidminiuvani tiĺky naprykinci: šistdesiat, šistdesiaty (abo šistdesiatioch), šistdesiaty (abo šistdesiatiom), šistdesiaťma i t.d. Tomu nazvu pokolinnia 1960-ch rokiv teper nazyvajemo pravyĺno: šistdesiatnyky.

Poperedni zapysy v blozi profesora Ponomareva.

Archiv blohu (2009-2011rr).