U FIFA povidomyly, ščo Čempionat svitu z futbolu 2022 roku v Katari perenesuť zi zvyčnych červnia i lypnia na lystopad-hrudeń u zv’jazku iz litnioju spekoju.

U litni misiaci, koly zazvyčaj prochodyť čempionat, temperatura povitria u Katari siahaje 40-50 hradusiv za Ceĺsijem. Do takych umov biĺšisť futbolistiv prosto ne zvykla.

Pid čas vidboru hospodaria čempionatu Katar zapevnyv, ščo pobuduje speciaĺni stadiony z potužnymy kondycioneramy, a tomu speka ne bude velykoju problemoju.

Zvisno, nichto ne zmože vplynuty na temperaturu za mežamy stadioniv, de zbyratymuťsia vbolivaĺnyky. Čerez ce FIFA pidkorehuvala svoje rišennia i vyrišyla posunuty čempionat na lystopad i hrudeń, koly serednia temperatura u Katari stanovyť 25-30 hradusiv.

Tož jak reahujuť sportsmeny na vysoki temperatury?

Futbol: SŠA-1994

Oskiĺky čempionat svitu prochodyť vlitku, zdebiĺšoho – u pivničnij pivkuli, speka dlia nioho ne ridkisť. Zokrema, duže žarkymy buly ČS-1986 u Meksyci ta ČS-2006 u Nimeččyni.

Ale po-spravžniomu “plavytyś” vse počalo u 1994 roci u SŠA, koly Irlandija zijšlasia u pojedynku z Meksykoju v misti Orlando, štat Floryda.

“Na stadioni v toj deń bulo 46 hradusiv. Jak za takoji temperatury možna hraty, ujavlennia ne maju”, – pryhaduvav irlandśký holkiper Alan Kelli.

“JA sydiv na lavi, i meni bulo boliače na ce dyvytyś. Jak počuvalysia hravci, naviť ne znaju”.

Hraveć komandy Irlandiji Stiv Stonton ne znimav kepku naviť pid čas vykonannia himnu, aby zachystytyś vid soncia.

Nejmovirno uskladniuvalo sytuaciju te, ščo FIFA zaboronyla robyty dodatkovi perervy, ščob hravci mohly popyty vody.

Irlandija šče na trenuvanniach vidpraciovuvala hru bez pererv dlia vhamuvannia sprahy, ale vse odno ne zmohla vporatysia z Meksykoju – čýi hravci zvykly do takych vysokych temperatur.

Koly rachunok buv 2-0 (dva holy za Meksyku zabyv Lujis Harsija), menedžer komandy Irlandiji Džek Čarlton vyrišyv vypustyty na pole napadnyka Džona Oldridža. Ale službovci z FIFA zvolikaly iz zaminoju.

Rozihritý spekoju Oldridž ne strymav sebe u vyslovach – cej epizod buv zniatý na video i vže u naši dni zanovo rozkručený u mereži YouTube.

“Vyznaju, ja buv sam ne svij”, – kazav potim Oldridž.

“Koly tvoja komanda prohraje i maje lyše desiať hravciv na poli, važko strymaty nevdovolennia”.

Vtim zamina taky vidbulasia i výavylaś vdaloju: naprykinci matču Oldridž zabyv hol i zviv rachunok do 2-1, ščo dalo Irlandiji kraščý pokaznyk riznyci holiv, niž u Norvehiji, i dopomohlo projty do druhoho turu.

Formula-1: Hran-pri Dallasa

Vže bahato rokiv Formula-1 prochodyť takož i na Blyźkomu Schodi. Do hran-pri Bachrejnu, započatkovanoho u 2004 roci, z 2009-ho prýednalosia hran-pri Abu-Dabi.

Choča perehony 2005 roku v Bachrejni, de peremih Fernando Alonso, vidznačylyś osoblyvoju spekoju, choroša fizyčna forma honščykiv razom z novisińkoju trasoju zrobyly ce zmahannia reaĺnym, choč i važkym.

Inakše sklalysia perehony 1984 roku – jedyný raz, koly Formula-1 zavitala do Dallasa.

Dlia perehoniv bulo pobudovano tymčasovu trasu, jaka čerez syĺnu speku – ponad 40 hradusiv za Ceĺsijem – počala plavytyś.

Spočatku ce buly okremi vybojiny, ale potim trasa počala rozvaliuvatyś na očach. Choča vnoči vsi syly buly kynuti na jiji remont, u deń perehoniv umovy biĺše nahaduvaly rali po bezdorižžiu, – z šmatkamy betonu, rozkydanymy po dorozi, – aniž Formulu-1 z jiji rivneseńkymy trasamy.

Honščyk Keke Rosberh, vidomý vidvahoju ta vytryvalistiu, napolih na tomu, ščob perehony vidbulyś, i vyhrav jich. U nioho za spynoju rozhornulaś odna z najvidomišych scen v istoriji Formuly-1: u Najdžela Mensella z komandy Lotus, ščo jšov tretim, na ostanniomu povoroti zakinčyloś paĺne.

Mensell výšov z avtomobilia i zrobyv sprobu doštovchaty joho do finišu – ale ne vytrymav pekučoho soncia i vpav.

Formula-1 biĺše nikoly ne povernulaś do Dallasa, a joho misce v kalendari zmahań posila Avstralija.

Tenis: vidkrytý čempionat Avstraliji 2014

Čotyry dni pospiĺ na ciomu čempionati u Meĺburni temperatura siahala vyšče 40 hradusiv; takoho tryvaloho periodu speky tut ne bulo vže 100 rokiv.

Naslidkom bula velyčezna kiĺkisť problem jak u hravciv, tak i u vbolivaĺnykiv.

Dejakych hravciv znudylo, u inšych rozplavylyś pidošvy krosivok. Jaroslavi Švedovij znadobylaś terminova medyčna dopomoha u hri z Sloun Stivens. Jelena Jankovyč otrymala opik pislia toho, jak sila na stileć, jaký ne pokryly dlia neji rušnykom.

U Frenka Dancevyča počalyś haliucynaciji, i vrešti, u seredyni druhoho setu vin vtratyv svidomisť.

“Šče z seredyny peršoho setu meni pamoročyloś, a todi ja pobačyv pesyka Snupi. JA podumav – Snupi, oce tak dyvyna!” – rozpovidav vin.

Chorvat Ivan Dodih uholos mirkuvav pro te, čy može vin pomerty na korti.

Jak vidomo, u tohočasnomu interv’ju dlia VVS holovný likar čempionatu smilyvo vidchylyv usi skarhy, zajavyvšy: “My z vamy evoliucionuvaly v afrykanśkych nahir’jach , po visim hodyn na deń haniajučyś za antylopamy v takych samych umovach”.

Odnak u 2015 roci orhanizatory zminyly dumku. Bulo zbudovano dach nad tretim kortom i zaprovadženo pravylo na vypadok speky, ščo dozvoliaje vidklasty hru abo, za neobchidnosti, perehliadaty rišennia pro perervy pislia kožnoho setu.

Atletyka: žinočý marafon na Olimpiadi-2004

Vyrišaĺný vplyv speky na rezuĺtaty velykych sportyvnych podij jaskravo projavyvsia pid čas litnich Olimpijśkych ihor u Afinach u 2004 roku.

Odnoznačnoju favorytkoju marafonśkoho zabihu bula brytanka Pola Redkliff – odna z najkraščych atletok toho času u vsich vydach zmahań z bihu i bezzaperečna koroleva marafonu.

Vona vže vstanovyla svitovi rekordy u Londoni ta Bostoni, i vsi prohnozuvaly jij peremohu v Afinach.

Ale rezuĺtat perehoniv vyznačyla 35-hradusna speka. Vže z polovyny dystanciji bulo pomitno, ščo Redkliff leď trymaje rytm.

Na trasi z’javylyś pahorby, i z kožnym pidjomom nova liderka Midzuki Nohuti z Japoniji dedali biĺše vyryvalaś vpered. Redkliff vže ne mohla za neju vstyhnuty.

Pislia 22 myĺ vona i zovsim zijšla z dystanciji. Dlia vsich u sviti sportu ce buv šok.

“Jakby maršrut buv hladkišym, a pohoda – trochy procholodnišoju, vona b vporalaś”, – zhodom prokomentuvav ce sportyvný psycholoh Klajd Viĺjams.

“Ale za takoji speky toj maršrut výavyvsia dlia neji nezdolannym. Rič ne v tim, ščo vidmovliajuť nohy. U liudyny žachlyve zahaĺne samopočuttia, i vona musyť spynytysia – bez pytań. Chto ne prysluchajeťsia do sebe, može pomerty”.