Dvanadciať rokiv tomu Bernarda Gallardo pobačyla u miscevij hazeti zaholovok, jaký zminyv jiji žyttia. Pročytavšy pro pokynutu dytynu, vona zrozumila, čo musyť dopomohty.
“Nemovlia vbyly j vykynuly na smitnyk” – taký buv zaholovok.
Tu maleńku divčynku znajšly 4 kvitnia 2003 roku – jiji tiĺce u čornomu smittievomu paketi vykynuly u bak dlia smittia, vmist jakoho zhodom vyvezly na zvalyče.
U misti Puerto-Montt, čo na pivdni Čyli, dejaki liudy zarobliajuť na žyttia, zbyrajučy na zvalyči te, čo če možna pererobyty; odyn iz takych liudej i znajšov tilo dytyny.
Pani Gallardo bula oburena. Vona nehajno vyrišyla, čo dob’jeťsia dlia divčynky naležnoho pochovannia. U čas vona jakraz bula u procesi vsynovlennia dytyny, tož vidrazu vidčula zv’jazok – ce mohla b buty jiji dytyna. Jij zachotilosia dopomohty.
“Jakčo vaša dytyna žyva, vy jiji vdiahajete, hodujete, vkladajete v ližečko. Jakčo ž vona pomerla – treba kupyty trunu i pochovaty jiji jak slid”, – kaže pani Gallardo.
Ale vona takož usvidomliuje, čo dejaki materi ne chočuť lyšaty sobi ditej, i naviť rozumije jichni počuttia.
“Ce molodi žinky, často divčata, čo staly žertvamy zgvaltuvannia abo incestu. Jakčo jich zgvaltuvav baťko čy vitčym, vony bojaťsia pro ce komuś rozpovidaty. Neridko, gvaltivnyk – ce ta liudyna, jaka zabezpečuje vsiu sim’ju”, – pojasniuje vona.
U 1976 roci, koly jij bulo 16, jiji zgvaltuvav čolovik, čo žyv nepodalik.
Vona zavahitnila i narodyla dytynu – divčynku, jaku duže liubyla i vychovala sama.
“Pislia zgvaltuvannia ja, na častia, ne znevirylaś i prodovžyla žyty, bo mala pidtrymku druziv. Jakby ja lyšylaś odna, to, možlyvo, počuvalaś by tak samo bezporadno, jak i ti divčata”, – kaže pani Gallardo.
Inša pryčyna, čomu vykydajuť ditej, – ce zlydni. “Dejaki žinky prosto ne majuť čym prohoduvaty če odne malia”, – kaže čylijka.
Važko skazaty napevno, skiĺky ditej vykydajuť u Čyli. Za oficijnoju statystykoju, čoroku znachodiať blyźko desiaty, ale naspravdi jich može buty nabahato biĺše – zvalyča zazvyčaj zamkneni, i možlyvo, inši tila prosto ne znachodiať.
Pislia duševnoho poryvu pani Gallardo do dytyny, znajdenoji u Puerto-Montt, počavsia tryvalý biurokratyčný proces.
Vona nazvala divčynku Avroroju na česť rymśkoji bohyni svitanku, i ta spravdi prynesla svitlo u temriavu.
Ale otrymaty tilo Avrory dlia pochovannia výavyloś neprosto. U Čyli, jakčo tilo ne zabyrajuť rodyči, vono vvažajeťsia “liudśkymy vidchodamy” j utylizujeťsia razom z inšymy vidchodamy chirurhiji.
Utim, pani Gallardo vtrutylaś u ciu proceduru i domohlasia jiji zminy.
čob tilo dytyny možna bulo pochovaty, maje buty dovedeno, čo vona jakýś čas prožyla, a dlia cioho potribna medyčna ekspertyza.
Likari často vvažajuť za krače kazaty, čo dytyna narodylasia mertvoju, aby zachystyty vrazlyvych materiv. Aborty u Čyli poza zakonom, a jakčo maty lyšaje dytynu, naviť u polohovomu budynku, za ce vona može otrymaty do p’jaty rokiv uv’jaznennia.
čob pochovaty Avroru, pani Gallardo musyla jiji spočatku vdočeryty, popry te, čo vona bula mertva.
Suddia, čo viv ciu spravu, spočatku mav pidozry čodo pani Gallardo. Vin podumav, čo vona – biolohična maty Avrory, jaka rozkajalaś u zapodijanomu i tomu choče zabraty tilo.
Koly ž jij vdalosia perekonaty joho u čyrosti svojich namiriv, vin skazav, čo ce buv najdyvnišý vypadok za joho kar’jeru i čo v Čyli če nichto ne vsynovliuvav mertvych ditej. Utim, vin pohodyvsia, čo vona robyť dobru spravu.
Na analizy ta oformlennia paperiv pišlo bahato misiaciv, ale vrešti-rešt pani Gallardo dozvolyly zabraty tilo Avrory dlia pochovannia. Na pochoron prýšlo pivtysiači liudej – za rozvytkom spravy stežyla ta sama misceva hazeta, jaka opublikuvala stattiu, z jakoji vse počaloś.
Za slovamy pani Gallardo, atmosfera na pochoroni biĺše skydalasia na deń narodžennia – liudy zibralysia, čob vidsviatkuvaty žyttia Avrory. Tam buly dity, likari, medsestry, miscevi žurnalisty, susidy i suddia. Hosti spivaly piseń, čytaly virši pro Avroru i hraly na muzyčnych instrumentach.
Te, čo prýšlo stiĺky liudej, bulo važlyvo dlia pani Gallardo: “JA chotila, čob suspiĺstvo zamyslyloś nad tym, čo vidbuvajeťsia. Čomu ditej lyšajuť na virnu smerť, koly je jak minimum čotyry rodyny, hotovi vsynovyty nebažanu dytynu i zdatni jiji zabezpečyty?”
Bukvaĺno nastupnoho dnia pislia pochoronu na zvalyči znajšly inšu dytynu – chlopčyka Manuelia. Pani Gallardo duže zasmutylaś, vidčuvšy, čo vsi jiji zusyllia buly marnymy.
Na toj čas vona bula vže dobre vidoma v svojemu misti. Vsi kazaly jij, čo vona pravyĺno včynyla z Avroroju – a potim pytaly, čo vona robytyme z chlopčykom.
Vrešti-rešt vona vyrišyla rozklejity na vsich zvalyčach Puerto-Montta plakaty “Ne vykydajte ditej u smittia” z nahaduvanniam, čo v ostanni misiaci bulo vykynuto vže dvoch ditej.
Na jiji dumku, sytuacija pomalu pokračujeťsia: siohodni uže biĺše osvitnioji informaciji pro domašnie nasyĺstvo i pro planuvannia sim’ji.
Ale, na dumku pani Gallardo, čylijśki zakony use če nespravedlyvi čodo žinok, jaki poterpajuť vid bidnosti čy nasyĺstva.
Doleju vypadku, v istoriji jiji rodyny je če odyn zv’jazok z temoju pokynutych ditej. Jiji prababusiu znajšly na schodach monastyria v Italiji.
Pani Gallardo choče, čob čylijśki žinky, jaki ne v zmozi dohliadaty za svojimy diťmy, mohly zalyšaty jich u bezpečnych misciach – napryklad, u speciaĺno pryznačenych misciach u likarniach.
Za 12 rokiv, čo mynuly pislia pochoronu Avrory, pani Gallardo usynovyla i pochovala če trioch mertvych ditej – Manuelia, Viktora i Kristobalia.
Zaraz vona jakraz oformliuje dokumenty na če odnu maleńku divčynku, jaku nazvala Marharytoju. Vona choče, čob ci dity “maly hidnisť i mohly spočyvaty z myrom”.
Istorija pani Gallardo nadychnula čylijśkoho režysera Rodrigo Sepuĺvedu zniaty pro neji fiĺm. Nazvaný na česť Avrory, fiĺm otrymav nahorodu na festyvali u Sanťjaho i nyni demonstrujeťsia u Čyli ta na festyvaliach po vsiomu svitovi.
Pani Gallardo často vidviduje mohylky pochovanych neju nemovliat i časom bačyť, čo liudy lyšajuť tam kvity.
Vona spodivajeťsia, čo dejaki z cych kvitiv – vid biolohičnych materiv cych ditej, i čo ti možuť maty svitlý sum, znajučy, čo jichni dity znajšly spokij.