Image copyright
EPA
U sviti ne isnuje važlyvišoji polityčnoji areny, niž Heneraĺna Asambleja OON.
Cioho roku na jiji 70-tu juvilejnu sesiju z’jichalasia rekordna kiĺkisť prezydentiv i prem’jeriv. Kožen iz nych vidstojuje vlasni nacionaĺni interesy, ale malo chto sumnivajeťsia v tomu, ščo najvažlyvišoju problemoju, jaka zaťmariuje vsi inši, je ahonija Syriji ta jiji žyteliv.
Ale – i ce duže istotne “ale” – Rada Bezpeky OON uže protiahom trioch rokiv ne v zmozi zalahodyty konflikt u cij krajini.
Holovnoju pryčynoju cioho je rozbižnosti v pozycijach najvplyvovišych postijnych členiv Radbezu – Rosiji ta SŠA.
Prezydent Putin naroščuje postačannia ozbrojeń režymu Bašara Asada. Prezydent Obama i joho sojuznyky vvažajuť Asada vojennym zločyncem i katom vlasnoho narodu.
Koly v ponedilok vvečeri za ńju-jorkśkym časom rozpočalasia dvostoronnia zustrič miž rosijśkym i amerykanśkym prezydentamy – perša vid lita 2013 roku, – malo chto mav ščodo neji velyki nadiji.
Bez posmišok i rezuĺtativ
Zustrič počalasia z korotkoho rukostyskannia dlia kamer – bez posmišok. Volodymyr Putin i Barak Obama majže ne dyvylysia odyn na odnoho, ščo je oznakoju vzajemnoji antypatiji. Potim – vyrušyly na perehovory.
Image copyright
Reuters
Bašar Asad – jaka joho roĺ u podaĺšomu rozvytku podij v Syriji?
Za slovamy predstavnyka Biloho domu, rozmova tryvala blyźko pivtory hodyny i bula prysviačeni dvom pytanniam – Syriji ta Ukrajini.
Za joho slovamy, ce buv “dilový dialoh, v chodi jakoho vony obhovoryly cilu nyzku važlyvych problem”.
Amerykanśka storona zaznačyla fundamentaĺni vidminnosti v pidchodach do tijeji roli, jaku može vidihraty prezydent Asad u vrehuliuvanni konfliktu v Syriji.
Rosija rozhliadaje Asada jak holovnu sylu, jaka protystojiť ekstremistam; amerykanci vvažajuť, ščo vin svidomo rozdmuchuje vohoń relihijnoho konfliktu v Syriji.
Na dyplomatyčnij movi vse ce vbyrajeťsia v hladki frazy. “JA vvažaju, ščo rosijśka storona dobre usvidomliuje važlyvisť dosiahnennia polityčnoho vrehuliuvannia v Syriji”, – zajavyv predstavnyk Biloho domu.
“My rozchodymosia v bačenni rezuĺtativ takoho procesu polityčnoho vrehuliuvannia, osoblyvo ščodo prezydenta Asada”, – dodav vin.
Rosijśka versija cijeji zustriči dvoch prezydentiv zvučyť trochy inakše. Vona syĺno kontrastuje z amerykanśkoju.
Daleko do myru
Prezydent Putin vystupyv pered rosijśkymy korespondentamy, nemov demonstrujučy vpevnenisť u vlasnij pozyciji. Vin povidomyv, ščo ne vykliučaje možlyvosti aviaudariv po pozycijach ekstremistiv z uhrupuvannia “Islamśka deržava”, a takož rozmirkovuje pro inši zachody ščodo zmicnennia syrijśkoji armiji.
Image copyright
EPA
Amerykanci z tryvohoju stežať za zbiĺšenniam rosijśkoji vijśkovoji dopomohy režymu Asada
Putin pry ciomu naholosyv, ščo rosijśki aviaudary vidpovidatymuť normam mižnarodnoho prava i provodytymuťsia tiĺky na prochannia uriadu v Damasku, na vidminu vid udariv, jakych po pozycijach islamistiv zavdaje aviacija očoliuvanoji SŠA koaliciji.
Takym čynom, vynykaje vkraj nezvyčajna sytuacija, koly obydvi storony – amerykanśka i rosijśka – dajuť vkazivky svojim vijśkovym koordynuvaty diji, ščob unyknuty nebezpečnych pomylok i možlyvych konfliktiv pry zavdanni udariv.
Pry ciomu amerykanci vytrymujuť prymyrlyvý ton, zajavliajučy, ščo ne vvažajuť naroščuvannia rosijśkych syl u Syriji zahrozoju dlia pozytyvnoho rozvytku podij – za umovy, ščo ci syly vykorystovuvatymuťsia vykliučno dlia protydiji džychadystam z “Islamśkoji deržavy”.
Odnak, jakščo rosijśka storona vykorystovuvatyme vijśkovu sylu dlia zmicnennia pozycij režymu Asada, ščo vede vijnu z vlasnym narodom, to, z točky zoru amerykanciv, ce bude nehatyvnym rezuĺtatom.
Čy označaje vse ce dosiahnennia zhody miž prezydentamy? Až nijak. Niščo z vyslovlenoho oboma storonamy ne svidčyť pro nablyžennia myru v Syriji.
Tym ne menš, jasno, ščo Zachid hotový vidmovytysia vid svojeji kolyšnioji vymohy pro vidchid prezydenta Asada šče do počatku perechidnoho periodu z metoju prypynennia hromadianśkoji vijny.
Taka postupka vkraj boliuča dlia SŠA, Brytaniji ta jichnich sojuznykiv. Vona takož superečyť lohici zajav pro te, ščo prezydent Asad cyničnym čynom navmysno sprýav pojavi v Syriji zahrozy ekstremizmu, zokrema i z boku ID.
Chto holovný voroh?
Ale reaĺne pytannia stojiť teper inakše: chto zaraz najnebezpečnišý protyvnyk Zachodu? Na pohliad Vašynhtona, ce vže ne prezydent Asad. Barak Obama ne vyznav cioho priamo, ale vprytul do cioho pidijšov.
Image copyright
EPA
U Vašynhtoni spodivajuťsia, ščo Moskva zmože čynyty tysk na svoho sojuznyka Asada
A ce zmušuje Vašynhton pokladatysia na polityčnu spivpraciu z Moskvoju v nadiji, ščo na syrijśkoho prezydenta vrešti-rešt natysnuť, ščob zmusyty joho vidmovytysia vid vlady.
Z pohliadu dyplomatiji, vse ce vyhliadaje strašenno zaplutano. Prezydent Asad prodovžuje vmilo rozihruvaty zdani jomu try roky tomu slabki karty. Žodnych perspektyv dlia vidnovlennia perehovoriv ščodo myrnoho vrehuliuvannia konfliktu v Syriji poky ne vydno.
Sposterihači u Vašynhtoni i Londoni vidznačajuť, ščo pozyciji Putina buly oslableni aneksijeju Krymu i konfliktom na schodi Ukrajiny, a takož padinniam cin na naftu, vid eksportu jakoji zaležyť funkcionuvannia rosijśkoji ekonomiky.
Taka točka zoru prypuskaje, ščo rosijśký prezydent povynen buty hotový vidmovytysia vid pidtrymky režymu Asada, jaký je dlia nioho šče odnym tiaharem.
Problema dlia prezydenta Obamy i joho sojuznykiv poliahaje v tomu, ščo prezydent Putin, sudiačy z usioho, ne bažaje dijaty za takym scenarijem.