Iryna Terlećka – odna z dvoch žyteliv sela Stepove
Mynuloho tyžnia Verchovna Rada, vykonujučy zakon pro dekomunizaciju, perejmenuvala ponad 170 naselenych punktiv, perevažna biĺšisť z jakych – sela. Myroslava Stankevyč rozpovidaje pro te, jak žyve odne z perejmenovanych sil na Čerkaščyni – Stepove, jake šče kiĺka dniv tomu bulo chutorom Petrovśkoho i v jakomu žyvuť lyše dvoje liudej.
“Taka rozkiš, vyhlianuv – tam nema nikoho, i tam nema nikoho”, – pojasniuje vybir svoho miscia prožyvannia V’jačeslav Terlećký. Chatu v seli nepodalik rajcentru Zolotonoša vin kupyv majže čverť stolittia tomu. Spočatku – pid daču, a zhodom obžyvsia j oselyvsia nazavždy.
“Ne perejidu zvidsy nikoly u žytti. Siudy b jakby chorošych liudej šče štuk p’jať. Bo bojimosia, ščo nas dvoje lyšylosia, možuť i svitlo otkliučyť. Choča ž my j platymo”, – kaže dońka V’jačeslava, Iryna.
Desiať rokiv tomu cia žinka pensijnoho viku žyla v misti. Nyni – chutorianka. Jiji biĺš niž skromna chatyna – nepodalik baťkovoji. Baťko j dońka – jedyni meškanci Stepovoho. Do 4 liutoho vono malo inšu nazvu, ne taku mylozvučnu – Petrovśkoho. Na česť Hryhorija Petrovśkoho – partijnoho dijača, pryčetnoho do Holodomoru. Toho samoho, čerez jakoho šukajuť novu nazvu i dlia Dnipropetrovśka. U chodi dekomunizaciji chutir perejmenuvaly. Ale pro te, ščo nyni vony žyvuť u Stepovomu, usi obydva joho meškanci naviť ne zdohadujuťsia.
“Peršý raz čuju! Buv chutir Petrovśkoho, a stalo selo? Meni odnakovo. JA ne proty kolhospu – aby ne v našomu seli. Znajete?” – kaže Iryna.
Baťko Iryny, V’jačeslav Terlećký, vže j ne pam’jataje, koly vostannie buv u misti
Jiji baťko perejmenuvannia zemli pid svojimy nohamy tež ne perejmajeťsia: “Chutir Petrovśký buv. Na česť, pevno ščo, caria Petra. Tut buv okremý kolhosp. Vse bulo okreme, i zemlia tež. I liudy žyly charašo. Usi povmyraly. Oto ja ostannij”.
Na zvyčný plyn žyttia v Stepovomu nova nazva poky ščo ne vplynula.
“Dorohu oce prohornuly, diakuju. Jak ne prohornuta bula – výšla na dorohu, pirnula po pojas u snih, to j dodomu vernulaś”, – veselo rozpovidaje žinka. Dviči na tyždeń vona chodyť majže za desiať kilometriv na zaliznyčnu stanciju. Zvidty jide elektryčkoju do Čerkas, ščob popraty odiah, pokupatysia i kupyty dejaki charči.
Jakščo ciu dorohu ne rozčystyty, projty neju vzymku staje nemožlyvo
“Tut i mahazyn buv, i škola, i klub buv, no ja cioho ne zastala. Čy važko? Meni nravyťsia. Nema nikoho, choť hola chody. Choť porajsia, choť ne porajsia!” – ne natišyťsia Iryna.
“A naščo nam mahazyn? U nas produkty vsi svoji. U mene chlibopička je, pomidory, kartoplia, muka. U mahazyni taka dorohovyzna. U mene pensija nevelyka, u misti b ne prožyv”, – rozpovidaje V’jačeslav Terlećký. Vin uže j ne pam’jataje, koly vostannie buv u misti.
Na svojemu chutori čolovik rozvodyť kiz. “Vyviv dvoch čornych z osoblyvym runom. Pasty je de, sino je. Ale jich ukraly. Taki fruktovi sady buly – povyrizuvaly! Kraduť use z chat tut i ne pytajuť! Oto ja tut za chaziajina”, – kaže chutorianyn.
Napevno, čerez pidozry do čužynciv, čolovik ne duže ochoče spilkujeťsia z namy, povodyťsia ne nadto hostynno j ne spišyť pokazuvaty svoje hospodarstvo.
“Ne bulo koho j pytať”
Jak vin, vidrizaný zanedbanymy sadamy ta dykym stepom vid liudstva, žyve tut, u svojemu obluplenomu budynočku z koliorovymy vikonnyciamy?
“Lystonoši do nas ne chodiať. Za svitlo prynosiať kvytanciji rehuliarno. Jdem u susidnie Pryvitne platyť. Na vybory ne chodymo – z palkoju važko i daleko. Siudy ne prýiždžajuť, ščob ja proholosuvav. Raniše jizdyly, pry komunistach. A jak staly vže demokraty – to vse”.
Lysty siudy ne dochodiať, ale kvytanciji – tak
Žyvučy na zadvirkach cyvilizaciji, ci liudy pokladajuťsia lyše na sebe.
“Jak zaboliv, otut v boku načalo boliť, dumav apendycyt, a “skorij” prýichať nema jak. Nu, dumaju, slava Bohu, ščo ne prýichaly. Bo zabraly b u Zolotonošu, a tam by pomuryžyly, ta j vse, ne žyv by vže. A tak projšlo, vyličyvsia sam”, – kaže čolovik.
Selo perejmenuvaly ne za bažanniam joho žyteliv, a za vidpovidnoju postanovoju, kaže Oleksandr Tytarenko, siĺśký holova Voznesenśkoho, administratyvno odynyceju jakoho je Stepove. Nazvu, ščopravda, siĺrada obrala sama. “Stepove – bo navkolo step, – pojasniuje pan Tytarenko, – na chutori propysani 18 osib. Z nych prožyvajuť dvoje. Troje vtekly v selo. Ne bulo u koho i pytať za nazvu”.
Jak zaznačaje Serhij Pasičnyk z informacijnoho departamentu Čerkaśkoji oblderžadministraciji, v oblasti pid dekomunizacijný zakon pidpadajuť 18 naselenych punktiv. Visim uže vyznačylysia z nazvamy, dva perejmenuvala Verchovna Rada.
U miscevych rad šče je čas do 21 liutoho, ščob vyznačytysia z nazvoju. Za tych, chto ne vyznačyvsia, rišennia uchvalyť parlament.
“Oblasť naša ahrarna, siĺśka liudyna za svojeju pryrodoju konservator, tomu vse prochodyť dosyť inertno”, – kaže pan Pasičnyk.