Rik Minśka-2: peremyr’ja i hluchý kut

Image caption

Učasnyky “Normandśkoji četvirky”, jaki 12 liutoho uklaly druhi Minśki uhody

Druhi minśki domovlenosti za rik isnuvannia zupynyly povnomasštabni boji na Donbasi ta zmenšyly intensyvnisť obstriliv, prote do povnoho vyrišennia konfliktu poky ščo ne nablyzyly.

Bahatohodynni nični peremovyny kerivnykiv Ukrajiny, Rosiji, Franciji ta Nimeččyny zakinčylyś

pidpysanniam 12 liutoho 2015 roku “kompleksu zachodiv” z vykonannia peršych minśkych domovlenostej. Ciu uhodu neformaĺno nazvaly Minśk-2.

Vona peredbačala prypynennia vohniu, vidvedennia zbroji vid liniji rozmežuvannia, obmin polonenymy, provedennia v Ukrajini konstytucijnoji reformy ščodo decentralizaciji z vrachuvannia osoblyvostej okremych rajoniv Donbasu, vybory tam za ukrajinśkym zakonom i peredaču Ukrajini dilianky kordonu z Rosijeju, jaku kontroliujuť bojovyky.

Planuvaloś, ščo vse ce zakinčať do kincia 2015 roku, ale žoden z 13 punktiv domovlenostej povnistiu tak i ne vykonaly – naviť prypynennia vohniu ta vidvedennia zbroji vidbuloś tiĺky častkovo. Obstrily na Donbasi tryvajuť, naviť z “Hradiv”.

Na ričnyciu Minśka-2 sytuacija faktyčno zajšla v hluchý kit. Anansovane zasidannia Trystoronnioji kontaktnoji hrupy 10 liutoho tak i ne vidbuloś, adže, jak zajavyv predstavnyk Ukrajiny Leonid Kučma, u niomu ne bulo sensu – neobchidni novi domovlenosti na rivni lideriv krajin u “normandśkomu formati”.

Za rik peremovyn zminyvsia i sklad Trystoronnioji hrupy. Rosija zaminyla svoho predstavnyka na dosvidčenoho polityka

Borysa Hryzlova, a OBSIE pominiala Hajdi Taĺjavini na Martina Sajdika.

Rik Minśka-2

Perši minśki uhody uklaly na počatku veresnia 2014 roku pislia rozhromu ukrajinśkych vijśk bilia Ilovajśka j, jak tverdyť ukrajinśka storona, vtorhnennia rosijśkych rehuliarnych častyn.

Image copyright
AFP

Image caption

Peremovyny kerivnykiv deržav tryvaly vsiu nič z 11 na 12 liutoho

Rosija zaperečuje prysutnisť svojich vijśk na Donbasi. Prote neščodavno Volodymyr Putin vyznav, ščo dejaki rosijśki specialisty vykonujuť tam pevni vijśkovi zavdannia.

Perši domovlenosti zmenšyly intensyvnisť bojiv. Prote prypynennia vohniu tak i ne staloś, a u sični 2015 roku konflikt rozhorivsia z novoju syloju.

Prorosijśki bojovyky pišly u nastup poblyzu Donećkoho aeroportu i pislia tryvaloho šturmu 21 sičnia zmohly joho vziaty.

Vodnočas povnomasštabni boji počalysia poblyzu Debaĺcevoho, jake kontroliuvaly ukrajinśki vijśka.

Choča 12 liutoho pislia tryvalych ničnych peremovyn kerivnyky Ukrajiny, Rosiji, Franciji ta Nimeččyny uzhodyly novi domovlenosti, jaki peredbačaly prypynennia vohniu 15 liutoho, 18 liutoho bojovyky zmohly perebraty kontroĺ nad Debaĺcevym.

Minśk-2

peredbačav prypynennia vohniu, postupove vidvedennia ozbrojeń vid liniji rozmežuvannia, obmin polonenymy, počatok polityčnoho dialohu, provedennia miscevych vyboriv za ukrajinśkym zakonodavstvom, amnistiju učasnykam konfliktu, nadannia

osoblyvoho poriadku samovriaduvannia v okremych rajonach Donbasu ta, pislia vyboriv i uchvalennia konstytucijnoji reformy, otrymannia Ukrajinoju kontroliu nad vsim kordonom.

Uzhodžuvaty vsi položennia ta technični pytannia mala Trystoronnia kontaktna hrupa, kudy uvijšly predstavnyk Ukrajiny, Rosiji ta OBSIE.

Image copyright
mil.gov.ua

Image caption

Vže pislia ohološennia prypynennia vohniu bojovyky vzialy pid kontroĺ misto Debaĺceve

Prote peremovyny ščodo cych punktiv bule ne nadto rezuĺtatyvnymy – do veresnia 2015 roku tryvaly boji zi sprobamy šturmiv z bronetechnikoju, jak u vypadu z tymčasovym zachodom bojovykiv u Mar’jinku pid Donećkom.

Naprykinci serpnia Trystoronnia hrupa domovylaś pro povne prypynennia vohniu dlia počatku navčaĺnoho roku.

Vidtodi intensyvnisť obstriliv suttievo znyzylaś j nevdovzi storony domovylyś pro vidvedennia važkoho ozbrojennia vid liniji rozmežuvannia.

Do kincia roku biĺšisť zbroji taky vidvely, prote OBSIE postijno fiksuje zaboronenu vijśkovu techniku z oboch bokiv, a v ostanni tyžni – naviť obstrily iz “Hradiv”.

Žodnoho punktu Minśka-2 do Novoho roku, jak zapysano u dokumentach, povnistiu tak i ne vykonaly.

Holovni pytannia

Choča dosi ne vykonaný peršý punkt Minśka-2 – pro povne prypynennia vohniu, – mynuloho roku u Minśku domovlialyś pro vykonannia inšych 12 punktiv.

Dosi ne vyrišene pytannia obminu polonenymy, jakych, za danymy ukrajinśkoji storony, v okremych rajonach Donbasu utrymujuť ponad 130.

Neščodavno z boku bojovykiv prolunala zajava sudyty ukrajinśkych vijśkovych za miscevym “kryminaĺnym kodeksom” i, možlyvo, zasudyty do straty.

Image copyright
UNIAN

Image caption

Rosija vidpravyla vesty peremovyny u Minśk važkovahovyka Borysa Hryzlova

Vony zajavliajuť, ščo Ukrajina proponuje dlia obminu vypadkovych liudej, j neščodavno vysunuly novu umovu – žodnych obminiv ne bude do uchvalennia Ukrajinoju zakonu pro amnistiju.

Važlyve pytannia u peremovynach – provedennia miscevych vyboriv za ukrajinśkym zakonodavstvom, jake maje zapustyty nyzku inšych procesiv – osoblyve samovriaduvannia, amnistiju za netiažki zločyny j peredaču kordonu.

Za slovamy predstavnyka Ukrajiny u polityčnij pidhrupi Romana Bezsmertnoho, orhanizacija vyboriv zajšla u hluchý kut.

Ukrajinśka storona napoliahaje, ščo u vyborach majuť braty učasť ukrajinśki partiji, viĺno praciuvaty ukrajinśki ZMI, a pravo holosu povynni otrymaty tymčasovo peremiščeni do inšych rehioniv meškanci Donbasu.

Okrim toho, storony ne možuť dijty zhody ščodo vyborčoji systemy – Kýiv napoliahaje na proporcijnij, a okremi rajony – na mažorytarci.

Ne dopomohla vyrišyty problemu i speciaĺna zustrič kerivnykiv čotyrioch krajin u Paryži na počatku žovtnia, pislia jakoji vony optymistyčno ociniuvaly domovlenosti ščodo vyboriv.

Raniše bojovyky zajavlialy, ščo jakščo ne vdasťsia domovytyś z Ukrajinoju, to vony sami proveduť vybory navesni.

Prote 11 liutoho predstavnyk bojovykiv Denys Pušylin dopustyv, ščo jich taky provodyty poky ščo ne buduť, popry problemy u perehovorach.

Konstytucijný status

Kliučovym pytanniam je konstytucijna reforma v Ukrajini, jaka propysana u domovlenostiach.

Image copyright
epa

Image caption

Pam’jatnyk bijciam Nachvardiji, jaki zahynuly, zachyščajučy Verchovnu Radu u deń schvalennia decentralizaciji 31 serpnia 2015 roku

Ukrajina mala, za umovy vykonannia inšych punktiv uhody, provesty do kincia 2015 roku konstytucijnu decentralizaciju, ale z “vrachuvanniam osoblyvostej okremych rajoniv Donećkoji ta Luhanśkoji oblastej, uzhodženych z predstavnykamy cych rajoniv”.

Do cych zmin maly vvesty v diju zakon pro častkovu amnistiju bojovykam, jaki ne včynyly tiažkych zločyniv, a takož pro osoblyvosti samovriaduvannia okremych rajoniv.

Prote vidbutyś ce malo pislia provedennia tam miscevych vyboriv za ukrajinśkym zakonom, pro ščo domovytyś tak i ne vdaloś.

31 serpnia 2015 roku Verchovna Rada u peršomu čytanni schvalyla proekt konstytucijnoji decentralizaciji, u 18 punkt perechidnych položeń jakoji zapysaly zhadku pro “okremi rajony”.

Holosuvannia suprovodžuvaloś protestamy pid Radoju ta zahybelliu čotyrioch bijciv Nachvardiji, u jakych kynuly bojovu hranatu.

Proekt decentralizaciji krytykujuť ukrajinśki radykaĺni syly, zvynuvačujučy vladu u nadanni Donbasu “osoblyvoho statusu”.

Ne podobajeťsia proekt i predstavnykamy “LNR” ta “DNR”, jaki napoliahajuť, ščo dokument z nymy ne uzhodžuvaly.

Vony vže kiĺka raziv predstavlialy na peremovynach u Minśku svoji proekty zmin, jaki povnistiu vidkydala ukrajinśka storona. Pislia ostannioji takoji sproby u sični peremovyny znovu zajšly u hluchý kut.

Z inšoho boku, same ukrajinśku versiju zhadky pro okremi rajony v Konstytuciji pidtrymaly jevropejśki partnery Ukrajiny, napoliahajučy, ščo proekt treba uchvalyty.

Image copyright
president.gov.ua

Image caption

Petro Porošenko obiciaje decentralizaciju pislia vykonannia bezpekovych punktiv – prypynennia vohniu, vidvedennia zbroji ta obminu polonenymy

Ostatočne holosuvannia proektu malo vidbutyś do kincia sičnia, prote ukrajinśka vlada vyrišyla vidklasty holosuvannia.

Verchovna Rada

zminyla rehlament roboty i dozvolyla holosuvaty decentralizaciju na sesiji, jaka tryvatyme až do lypnia 2016 roku.

Takož dlia lehitymaciji cioho rišennia deputaty

poprosyly Konstytucijný sud roz’jasnyty chronolohični niuansy uchvalennia zmin do Konstytuciji.

Petro Porošenko neodnorazovo zajavliav, ščo umovoju vykonannia Ukrajinoju svojich zobov’jazań je peredača jij pid kontroĺ kordonu miž Rosijeju ta “DNR” i “LNR”, i tiĺky potim bude osoblyve samovriaduvannia ta amnistija, ščo ne vlaštovuje inšu storonu.

Prote i ukrajinśki, i inozemni ohliadači pidnimajuť pytannia, čy može Zachid zniaty sankciji z Rosiji, jakščo Ukrajina ne vykonaje svojich zobov’jazań ščodo Minśka?

Vidpovisty