Bahato amerykanśkych žurnalistiv provodiať paraleĺ miž vbyvstvom Borysa Niemcova i podijamy, jaki pereduvaly stalinśkomu Velykomu teroru
Borys Niemcov buv dobre vidomý amerykanśkij presi, i vona vidhuknulasia na joho vbyvstvo družno i žorstko.
“U hanhsterśkij deržavi, jaku javliaje soboju putinśka Rosija, my, možlyvo, nikoly ne diznajemosia, chto vbyv u p’jatnyciu vvečeri v Moskvi Borysa Niemcova”, – tak počynajeťsia redakcijna stattia konservatyvnoji Wall Street Journal.
Hazeta nahaduje, ščo pan Niemcov buv vice-prem’jerom za časiv Jeĺcyna, i zauvažuje, ščo “jakby jomu vypala taka možlyvisť, vin mih by povesty Rosiju do prystojnoho majbutnioho.
Zamisť cioho dolia pidhotuvala jomu staty vidvažnym borcem za demokratiju i prava liudyny, jaký ryzykuvav žyttiam dlia toho, ščob poperedyty bajdužý Zachid pro nebezpeky, jakych zaznaje kožen, chto maje spravu z (holovnoju. – Red.) liudynoju v Kremli”.
U berezni 2012 roku, nahaduje redakcija Wall Street Journal, Borys Niemcov i Harri Kasparov opublikuvaly na jiji storinkach stattiu, v jakij poperedžaly prezydenta Obamu, ščo ne treba zativaty “perezavantažennia” z Putinym, i zaklykaly joho zaminyty popravku Džeksona-Venika na zakon Mahnitśkoho, jaký peredbačaje sankciji proty rosijśkych čynovnykiv, vynnych u porušenni prav liudyny.
Pan Niemcov ne bojavsia krytykuvaty Putina i buv “odnym z ridkisnych rosijan, jaki pidtrymuvaly ukrajinśký ruch ze demokratiju”.
Z joho vbyvstvom, pyše redakcija hazety, im’ja Niemcova prýednujeťsia do imen inšych oponentiv Putina, “jaki vpaly žertvoju vbyvstva čy piddavalysia honinniam z boku režymu”, – Hanny Politkovśkoji, Nataliji Estemirovoji i Oleksija Navaĺnoho.
“Nastane deń, – prorokuje Wall Street Journal, – koly Putina biĺše ne bude, a jichni imena šče dovho buduť všanovuvaty v Rosiji”.
Smerť pid prycilom desiatkiv kamer
Kerol Viĺjams i Serhij Lojko z Los Angeles Times dodajuť do cioho spysku Oleksandra Lytvynenka.
Rik tomu, pyšuť Viĺjams i Lojko, Borys Niemcov dav interv’ju Los Angeles Times i, za jichnimy slovamy, vyslovyv bezradisný prohnoz ščodo polityčnoho majbutnioho Rosiji.
“Holovna meta Putina jak rosijśkoho lidera, skazav vin, – ce ne stvoryty sučasnu jevropejśku deržavu i procvitajučý serednij klas, a vsima pravdamy i nepravdamy zberehty vladu i hroši”.
Koly joho zapytaly, čy možlyvo, ščo Putin prohraje vybory 2018 roku, Niemcov zauvažyv, ščo “u nioho rezervy Centrobanku na 500 mlrd dolariv, stovidsotkový kontroĺ nad telebačenniam i avtorytarni zakony, jaki dozvoliajuť joho administraciji vykreslyty koho zavhodno zi spysku kandydativ”.
Jak i bahato amerykanśkych žurnalistiv, jaki maly možlyvisť praciuvaty v Moskvi, Oleksandr Koliandr i Hrehori Vajt vidznačajuť u Wall Street Journal, ščo okolyci Kremlia, de zahynuv Niemcov, je odnym z tych rajoniv Moskvy, jaki najbiĺš ščiĺno ochoroniajuť, “z desiatkamy videokamer ta inšych zasobiv sposterežennia”.
Vbyvčo nebezpečný klimat
Džošua Jaffa nadrukuvav u liberaĺnomu žurnali New Yorker stattiu “Zamach v Moskvi”, v jakij dopovnyv navedený vyšče spysok postraždalych oponentiv režymu imenamy advokata Stanislava Markelova ta žurnalistky Anastasiji Baburovoji, ubytych 2009 roku.
Za slovamy pana Jaffy, choča pan Niemcov “slavyvsia svojeju enerhijnistiu ta charyzmoju, vin tak i ne zavojuvav šyrokoji populiarnosti jak polityk”. Prote vin zalyšavsia “odnym z najpomitnišych i najposlidovnišych dijačiv opozyciji, choča ostannimy rokamy joho zaťmaryly liudy na kštalt Oleksija Navaĺnoho”.
“Tak čomu joho vbyly? – Zapytuje avtor. – Ne znajučy, chto dav cej nakaz, možna prypustyty, ščo ce stalo možlyvym zavdiaky nynišniomu polityčnomu klimatu. Za ostannij rik pid vplyvom aneksiji Krymu i vijny v schidnij Ukrajini v Rosiji vyrobylaś nova, nabahato biĺš hruba i biĺš dohmatyčna polityčna mova. Pid čas peršoho desiatylittia putinśkoho pravlinnia Kremĺ zobražuvav svojich oponentiv frykamy abo idiotamy, ale zaraz jich charakteryzujuť jak spravžnich vorohiv svojeji baťkivščyny”.
Pan Jaffa nahaduje pro triumfaĺnu promovu Putina v berezni mynuloho roku, v jakij rosijśký prezydent poperedyv pro zahrozu p’jatoji kolony, ščo sije v krajini rozbrat.
Kremlivśký ahitprop vchopyvsia za ciu novaciju i počav znimaty psevdodokumentaĺni siužety pro zlodijannia p’jatoji kolony i zobražuvaty jiji členiv prybuĺciamy z kosmosu.
Jak pyše avtor, “najbiĺš apokaliptyčný i merzenný z rosijśkych televedučych, Dmytro Kyseliov, jaký odnoho razu poperedyv, ščo Rosija može peretvoryty SŠA v kupu radioaktyvnoho popelu, z radistiu nazyvaje po imenach i obražaje členiv tak zvanoji p’jatoji kolony”.
Pan Jaffa zaznačaje, ščo Volodymyr Putin zholosyvsia osobysto kontroliuvaty rozsliduvannia, i nahaduje, ščo Stalin točno tak samo osobysto keruvav sudovym peresliduvanniam jmovirnych vbyvć Serhija Kirova v 1934 roci, i pytaje, a čy ne oznamenuje j smerť Borysa Niemcova chvyliu polityčnych čystok?
“U nynišniomu klimati vse možlyvo, – vidpovidaje avtor. – Abo vlada vbyla liudynu, jaka ne stanovyla reaĺnoji polityčnoji zahrozy, abo vona porodyla otrujnu nenavysť, jaku ne zdatna biĺše kontroliuvaty”.
Vidlunnia stalinśkych časiv?
Atmosferu, jaka sklalasia nyni v Rosiji, zhaduje i Eli Lejk na sajti ahentstva Bloomberg. Jak skazav jomu kolyšnij posol SŠA v Moskvi Majkl Makfol, “vin buv by šokovaný, diznavšyś, ščo Putin osobysto nakazav ubyty Niemcova”. Ale Makfol zauvažyv, ščo Putin, odnak, nese častynu provyny za ce vbyvstvo.
“Atmosfera, jaku stvoryv Putin i v jakij liudej na zrazok Niemcova prodovžujuť nazyvaty vorohamy deržavy i rozpaliujuť prystrasti, porodžuje klimat, v jakomu možuť vidbuvatysia podibni reči”, – skazav vin.
Pan Lejk cytuje i Eda Rojsa, holovu komitetu palaty predstavnykiv SŠA z mižnarodnych sprav, jaký zajavyv: “Putinśku Rosiju nyni pronyzuje bezzakonnia! Bezvidnosno do toho, chto vbyv Borysa Niemcova, ce strachitlyve vbyvstvo je čerhovym udarom po tym, ščo nasmiliujeťsia vystupaty proty putinśkoho režymu” .
Analohiju z ubyvstvom Kirova provodyť i Majkl Vajs na sajti Daily Beast, jaký tež pyše, ščo cej zločyn buv preliudijeju do “Velykoho teroru”.
“Vbyvstvo kolyšnioho deržavnoho dijača v centri Moskvy bulo b dostatnio pryholomšlyvym i bez charakternoji hydoty, jaka suprovodžuvala ciu trahediju, – pyše avtor. – LifeNews, jaký očevydno kontroliuje rosijśka rozvidka, buv odnym iz peršych ZMI, jaki pidtverdyly smerť Niemcova, a takož pokazaly videozapys mašyny, nibyto vykorystanoji zločynciamy”.
“Cej že samý orhan dezinformaciji takož ozvučyv naklep, ščo Niemcova mohly vbyty u zv’jazku z borhom za abort pozašliubnoji dytyny, – prodovžuje pan Vajs. – Putin, jaký zazvyčaj nastiĺky nebahatoslivný z pryvodu znakovych ubyvstv u Rosiji, ščo ridko zhaduje jichnich žertv po imeni, tut bez zvolikannia oholosyv, ščo osobysto bude nahliadaty za rozsliduvanniam cioho zločynu. Joho pres-sekretar Dmytro Pieskov skazav reporteram, ščo zamach na Niemcova maje vsi oznaky zamovnoho vbyvstva i provokacijný charakter. Inšymy slovamy, ce bula zmova, stvorena vorohamy Putina dlia toho, ščob joho skomprometuvaty. Tak počynajuťsia neuperedženi pošuky vynnych…”