Včeni výavyly ščelepu, jaka, jak vony stverdžujuť, naležala odnomu iz najperšych sered liudej.
Vik znachidky ociniujuť u 2,8 miĺjona rokiv – ce na 400 tysiač rokiv raniše, niž dosi ociniuvaly pojavu liudśkoho vydu.
Kerivnyk doslidnyćkoji hrupy rozpoviv BBC News, ščo znachidka prolyvaje perše svitlo na “najvažlyviši peretvorennia v evoliuciji liudyny”.
Za slovamy profesora Brajana Villmora z Universytetu Nevady u Las-Vehasi, ce vidkryttia vkazuje na čitkij zv’jazok liudyny zi znakovoju “Liusi” – predstavnyceju homininiv (liudynopodibnych prymativ) vikom 3,2 miĺjona rokiv, čýi reštky znajšly u tij že miscevosti 1974 roku.
Čy mohly rodyči Liusi peretvorytysia na peršych najprymityvnišych liudej?
“Ce same te, ščo vyklykaje superečku”, – skazav profesor Villmor.
Odnak kiĺkisť výavlenych skam’janilostej za period miž tym, koly Liusi i jiji rodyči žyly na zemli, ta tym, koly dva miĺjony tomu z’javylysia Homo erectus, mizerna.
Livu častynu nyžnioji ščelepy iz p’jaťma zubamy vikom 2,8 miĺjona rokiv výavyv efiopśký student Čalač’ju Sejjum u doslidnyćkij miscevosti Ledi-Heraru.
Vin rozpoviv BBC News, ščo znachidka pryholomšyla joho:
“Ščojno ja výavyv jiji, ja zrozumiv, ščo ce važlyvo, oskiĺky ce stosujeťsia periodu času, jaký predstavlený lyše kiĺkoma liudśkymy skam’janilostiamy u Schidnij Afryci”.
Tajemnyčý miĺjon rokiv
Za slovamy profesora Viĺjama Kimbela z Aryzonśkoho Universytetu pochodžennia liudyny, dosi najstarišoju výavlenoju reštkoju rodu, jaký možna vidnesty do Homo, bula verchnia ščelepa vikom 2,35 miĺjona rokiv – takož z Efiopiji.
“Otož ce nove vidkryttia vidsuvaje liniju pojavy liudyny nazad na 400 tysiač rokiv, ščo duže blyźko do jmovirnych poperednykiv liudyny. Pojednannia prymityvnych ta prohresyvnych rys robyť ščelepu iz Ledi-Heraru chorošoju perechidnoju formoju vid Liusi do davnich liudej”, – skazav pan Kimbel.
Ščelepu znajšly u tij samij miscevosti, de j reštky Liusi
Komp’juterna rekonstrukcija čerepa vkazuje, ščo vin, možlyvo, naležav evoliucijnym naščadkam toho vydu, jaký panuje na Zemli nyni.
Doslidnyk, zalučený do obrobky znachidky, profesor Fred Spur z Universytetśkoho koledžu Londona, skazav BBC News, ščo, razom uziati, novi rezuĺtaty deščo pidnialy zavisu nad kliučovym periodom u rozvytku našoho vydu.
“Vidkryvajučy novi reštky i znovu analizujučy stari, my dijsno sprýaly našomu včenniu pro vlasný evoliucijný period protiažnistiu ponad miĺjon rokiv, jaki buly opovyti tajemnyceju” – skazav vin.
Zmina klimatu
Čas, jakym datujuť pojavu ščelepnoji kistky, može dopomohty vidpovisty na odne z kliučovych pytań liudśkij evoliuciji: ščo zmusylo dejakych mavp spustytysia z derev i zvesty svoji oseli na zemli.
Vidkryttia, zroblene v Efiopiji, peredbačaje, ščo perechid do peresuvannia vertykaĺno na dvoch kincivkach stymuliuvala zmina klimatu.
Okremý analiz skam’janilych roslyn i tvaryn u rajoni znachidky dozvoliaje včenym prypustyty, ščo tam, de raniše buly pyšni lisy, z’javyvsia suchý trav’janý pokryv.