Ostanni dni rosijśka blohosfera aktyvno obhovoriuvala cerkovno-mystećký skandal v Novosybirśku, začystku “memorialu Niemcova” ta joho rekonstrukciju, a takož vsesvitnij z’jizd neonacystiv u Sankt-Peterburzi. Tyždeń.ua zibrav najbiĺš jaskravi komentari stosovno zhadanych pytań.

Pozbavlennia posady ne za spektakĺ, a za skandal

Žurnalist ta pyśmennyk Dmitrij Bykov rezonansný teatraĺno-relihijný skandal kincia mynuloho tyžnia v Novosybirśku komentuje jak duže symvoličnu storinku v istoriji sučasnoji Rosiji.

«U Novosybirśku stalasia odna z najbiĺš symvoličnych podij piznioputniśkoji epochy – ne značymych, ni, ale same symvoličnych. Dyrektora Novosybirśkoho teatru opery j baletu Borisa Miezdriča zviĺnyly pislia skandaĺnoji postanovky opery «Tanhejzer», – zaznačaje žurnalist.

Vin zauvažuje, ščo dyrektor teatru zviĺnený rišenniam Ministerstva kuĺtury za vidmovu zniaty postanovku i vzahali za dovedennia sytuaciji do konfliktu.

«Počuttia virujučych buly obraženi, a dyrektor ne zmih čy ne zachotiv zalahodyty konflikt. Vin výšov nazovni. Počalysia «molytveni stojannia» virujučych i vidkryti lysty nevirujučych. Miezdrič, povtoriuju, zviĺnený ne za spektakĺ, a za skandal», – nahološuje Bykov.

«Spektakĺ poky ščo lyšajeťsia v repertuari. Kechman (nový očiĺnyk teatru – Red.) joho, pevno, ščo znime, choča holovný pryvid dlia skandalu – plakat z rozp’jattiam na foni lona Venery – uže zaminený čystym arkušem. Jak spravedlyvo pomityv Andriej Kurajev, v Bibliji je fraza «Reče bezumne v serce svojim: «Nesť Boh» (Ps. 13, 1). Čy značyť ce, ščo varto zaboronyty Bibliju za propahandu atejizmu?», – reziumuje vin.

Žurnalist Alieksandr Pliuščev dyvujeťsia tomu, jak Miezdryču vdalosia hidno výty z takoho neprýemnoho konfliktu.

«Boris Miezdrič ne zdav svoho režysera, jaký dratuje dvi nadvplyvovi syly – duchovenstvo i kerivnyctvo. Choča mih by, i zaraz ne tiĺky ne buv by zviĺnený, ale j dyvyś, medaĺku jakuś otrymav by. I bahato chto postavyvsia b do cioho z rozuminniam. U naš čas, koly majže vsi zdajuť vsich v pidriad z teĺbuchamy, suprovodžujučy slovamy «nu, vsi ž vse rozumijuť», take bahato čoho varte.

Pliuščev vvažaje, ščo krytykuvaty vystavu v kompetenciji vidpovidnych znavciv spravy, ale až nijak ne deržavnych kerivnych struktur.

“Zvisno, ja ne bačyv skandaĺnoji postanovky, ale ce vzahali nevažlyvo. Podibni pytannia – v ploščyni chudožnioho smaku i teatraĺnoji krytyky. A ne prokuratury i ministerstva kuĺtury. Jakoś uže nabrydlo porivniuvaty podibne z mrakobissiam i serednioviččiam. Ale jak skazaty inakše, jakščo ce i je same vono?”, – pidsumovuje vin.

Bloher Iĺja Kabanov perekonaný, ščo zviĺnennia Miezdriča je ničym inšym, jak vyznanniam joho velykoho talantu.

“Te, ščo opera v Novosybirśku v ostanni roky stala odnym iz najvažlyvišych mystectv – ce bezperečna zasluha Borisa Miezdriča ta joho komandy. Siohodni spektakli Novosybirśkoho teatru opery j baletu stajuť predmetom dlia dyvovyžnych dyskusij, a do samoho teatru chodiať ne tiĺky teatraly j zachopleni studentky konservatoriji, ale j cilkom zvyčajni novosybirci, liubyteli kav’jareń ta parkiv. Usioho cioho teatr dosiah ne sproščenniam zmistu, a švydše  joho uskladnenniam. Sproby sudovoho peresliduvannia dyrektora j režysera ja vvažaju vyznanniam bahatorivnevych metafor avtoriv spektakliv”, – zaznačaje Kabanov.

Na joho perekonannia, vnesok Miezdriča v istoriju nabahato biĺšý, niž ministra, jaký pidpysav ukaz pro zviĺnennia teatrala.

“Pid čas našoji peršoji zustriči Boris Miezdrič hovoryv, ščo vidčuvaje pevnu svobodu, tomu ščo ne pidčyniajeťsia meriji čy oblasnomu kerivnyctvu – teatr buv odnym iz nebahatioch v krajini, zasnovanych bezposerednio federaĺnym ministerstvom kuĺtury. Teper federaĺný ministr, im’ja jakoho istorija navriad čy zbereže, zviĺnyv dyrektora Miezdriča”, – pidsumovuje Kabanov.

Žurnalist Alieksandr Zieličenko pidkresliuje, ščo protystojannia mystectva j cerkvy zaveršylosia porazkoju ostannioji.

“Vijna cerkvy z operoju zaveršylasia blyskučoju peremohoju. Važko skazaty, chto počuv molytvy cerkvy – Miedinśký čy chtoś vyščý. Ale molytvu počuly: «ochaĺnika» prohnaly. A na očyščene vid skverny misce pryznačyly svoho, perevirenoho. Veselyťsia i likuje veś narod. Ščo prodemonstruvaly takym čynom dvi vlady – duchovna i svitśka? Sylu? Čy slabkisť? Jim zdajeťsia – sylu. Ale naspravdi ce, zvisno, nijaka ne syla. Ce najspravžnisińka slabkisť”, – perekonaný žurnalist.

“JA ne čuv jichnioji interpretaciji Vahnera, ale lehko možu sobi ujavyty, ščo ce može buty i vidbirna neprystojnisť. Ale nevažlyvo – nechaj naviť i neprystojnisť. Jakoju maje buty reakcija borciv iz neprystojnistiu? Zvernennia do sudu? Lysty v ministerstvo? Čy ž zovsim inšoju – vykryttiam neprystojnosti, pojasnenniam, čomu ce neprystojnisť? Pytannia, zahalom, rytoryčne”, – dodaje vin.

Zieličenko vvažaje, ščo cerkva v ciomu konflikti mala b zajniaty pryncypovo inšu pozyciju.

“Jaka povedinka cerkvy u vypadku z «Tanhejzerom» bula by mudroju? Podilytysia z suspiĺstvom svojimy vraženniamy vid postanovky. I na ciomu zupynytysia. Ale taka mudrisť vymahaje inšoho duchovnoho rivnia, vymahaje inšoji duchovnoji syly. A jiji-to v RPC j nemaje”, – zauvažuje vin.

Ne zavždy poriadok varto navodyty

Žurnalistka Julija Kalinina v svojemu materiali rozmirkovuvala nad začystkoju “memoriala Niemcova” cijeji suboty. 

Vona perekonana, ščo myrne protystojannia opozyciji j režymu perechodyť v sylovu stadiju v tomu vypadku, koly z’javliajeťsia heohrafična pryv’jazka – točka na miscevosti, nadilena znakovym sensom.

“Pojava takoji točky –  na ruku opozyciji, i jakščo je možlyvisť jiji stvoryty, vona postarajeťsia ne upustyty šans. Opozycionery točku zajmajuť, a vlada jiji začyščaje. Navkolo točky nahrivajuťsia strasti. Vona staje miscem tiažinnia. Tudy jduť liudy idejni, a bezidejni tež iduť, bo jim nema čoho robyty, a tut «dvižucha». U rezuĺtati v cij točci koncentrujeťsia nezdorove vohnyšče nevdovolennia, jake vlada vymušena likviduvaty”, – zauvažuje vona.

Na jiji perekonannia, dlia vlady važlyvo ne dopustyty pojavu fizyčnych točok protystojannia.

“Same z cijeju metoju i vidbulasia začystka na Moskvorieckomu mostu v nič na subotu. Ale rezuĺtat výšov protyležný. Nezhodni prynesly tudy novi kvity i svičky – i za kiĺka hodyn mist mav vyhliad taký, jak i do toho”, – pyše Kalinina.

Žurnalistka rozhliadaje dva možlyvych scenariji rozvytku podij dovkola “memorialu”.

“Jakščo začystka mostu prodovžyťsia, liudy z potrijnoju syloju počnuť nosyty tudy kvity j svičky, zalyšaty tam čerhovych, pošyriuvaty v mereži znimky «rujnivnykiv memorialu» i duže skoro Velyký Moskvoriecký mist peretvoryťsia na žyttiezdatný zarodok povnocinnoji točky protystojannia, de buduť zbyratysia, tusyty, klubytysia nevdovoleni. Priamo navproty Kremlia, duže zručno”, – prypuskaje vona.

“Z virohidnistiu v dev’janosto vidsotkiv Velyký Moskvoriecký mist skoro zakrýuť na remont – za analohijeju z Triumfaĺnoju ploščeju, jaku na remont zakryly, ščob prysikty provedennia mitynhiv na zachyst 31-ji statti Konstytuciji. A desiať vidsotkiv toho, ščo vlada vybere inšý šliach – menš zatratný i biĺš humanný vidnosno moskvyčiv: zalyšyť «memorial Niemcova» v spokoji. I todi vuhillia, jake tam zaraz rozhorajeťsia, postupovo zhasne, jak hasne vohoń bez kysniu”, – zaznačaje žurnalistka.

Kalinina pidkresliuje, ščo javný zapach toho, čoho bojiťsia vlada, z’javyvsia tiĺky pislia toho, jak u nič na subotu «liudy z čornymy miškamy» navely na mostu ideaĺný poriadok.

“Bo poriadok – ce prekrasno. Ale ne zavždy joho varto navodyty”, – reziumuje žurnalistka.

Bloher Kiril Šulika vvažaje, ščo jedynym variantom, aby vlada “ne zabula” pro rozsliduvannia spravy Niemcova, je postijne pidtrymuvannia podibnych do moskvorieckoho “memorialiv”.

“Potribno, ščob v Administraciju prezydenta ščodnia nadchodyly zvity: v misti takomu-to liudy stvoryly stinu pam’jati Borisa Niemcova, prýšly 50 osib, poklaly kvity, napysaly zvernennia v Kremĺ, v inšomu misti prýšly 100 osib, a v Moskvi vzahali tysiača čy dvi, do toho ž, «Hormosta” vony ne zliakalysia. Pidkresliu, ščo vse v ramkach zakonu, tomu ščo pokladannia kvitiv čy chvylyny movčannia u nas ne rehuliujuťsia drakonivśkymy normamy pro masovi akciji. Na žaĺ, biĺšoho zrobyty my ne možemo, ale j ce uže duže serjozna i velyka sprava, oskiĺky ne pomityty jiji ne výde”, – perekonaný vin.

Pro te, jak impereć druziv u Peterburzi zustričav

Žurnalist Kiril Martynov ironizuje nad “z’jizdom neonacystiv” 22 bereznia v Sankt-Peterburzi.

“U misti-heroji Peterburzi zustrilysia ostanni druzi Rosiji. Zovsim bez druziv, u suciĺnomu koli vorohiv, nechaj naviť iz Krymom, žyttia výavylosia ne takym solodkym, jak jaltynśka cybulia. Hrošej malo, kredytu nemaje, i naviť vpevnenisť v svojemu sakraĺnomu pravi hnuty susidiv postijno vidchodyť. Namahalysia družyty z kytajciamy, ale ti raptom po-zlodijśky zajavyly, ščo považajuť terytoriaĺnu cilisnisť Ukrajiny. Kudy bidnomu imperciu podatysia, kudy vvičlyvu holovy prychylyty? Tut voleju-nevoleju zhadaly pro jevropejśki cinnosti, ale – osoblyvi. Isnujuť, znajete, v Jevropi taki speciaĺni liudy z osoblyvostiamy. Protestujuť postijno, vyslovliujuť svoju nezhodu z biĺšistiu. Nazyvajuťsia – neonacysty”, – zaznačaje Martynov.

Žurnalist pererachovuje rysy, jaki pojednujuť sučasnu Rosiju z jevropejśkymy uĺtrapravymy.

“I spravdi, z kym nam šče družyty? Uĺtrapravi proty brechlyvych cinnostej liberaĺnoji demokratiji, i my proty. Vony proty buržuaznoho indyvidualizmu, i my tut že. Vony boriuťsia z imperializmom i obyvateliamy, a holovni rosijśki myslyteli pidkydajuť harnu kiĺkisť arhumentiv. Vony rasysty, ksenofoby, nu i my trišečky v ciomu napriamku praciujemo. Vony vidrazu vyznaly nas svojimy, pidtrymaly Krym i Novorosiju, i na vyborach vse, ščo treba sposterihaty, sposterihaly. Ce druzi naši”, – dodaje vin.

Martynov protystavliaje idejni nastroji sered rosijan naperedodni 9 travnia.

“Vychodyť zahadkova rič. Simdesiatyriččia peremohy v velykij vijni, Rosija, jaka skladajeťsia iz antyfašystiv, provodžaje (jak nedavno v Jekaterynburzi) dobrovoĺciv «byty fašystiv» i vsia ukvitčana heorhijivśkoju stričkoju – ce z odnoho boku. Hostiový budynočok dlia neonacystiv, mižnarodna konferencija syniv arijśkoji rasy, antysemitiv i našych druziv v misti, jake perežylo blokadu, – z inšoho”, – zaznačaje vin.

“Vlasne, iz usich jevropejśkych uĺtrapravych na zlit v Peterburh, zdajeťsia, zabuly zaprosyty tiĺky ukrajinśkych. Tak, može, vyslovymo nebezpečnu j bezhluzdu dumku, rič tam zovsim ne v Banderi?”, – reziumuje Martynov.