Image copyright
Getty

Naperedodni suboty, koly u Diusseĺdorfi Volodymyr Klyčko zachyščatyme svoji tytuly u supervažkij vazi za versijamy WBA, IBF i WBO u pojedynku proty Tajsona F’juri z Mančestera, BBC Sport, rozmirkovuje pro vplyv ukrajinśkoho čempiona na boks.

Ti, chto vvažaje, ščo Volodymyr Klyčko ubyv boks u supervažkij vahovij katehoriji, dobre b vidpočyly v avstrijśkomu mistečku Hojinh. Tut ne znajuť, ščo take chaos. Ce ne jakaś smerdiuča dira, de neochajni “kačky” tyniajuťsia uzdovž hurkitlyvych kolij. Lyše šampanśke i šokolad, puchnasti chalaty i blaženný spokij z čystym aĺpijśkym povitriam.

Same tut, miž kicbiueĺśkymy Aĺpamy ta chrebtom Viĺden-Kajzer, vidpraciovuje svoji udary Klyčko. Dechto nazyvaje joho styĺ “nudnym”. Ale Klyčko ne vypadkovo hovoryť: “Mij svit vyhliadaje inšym, niž vaš”.

Uprodovž majže soroka rokiv, vidkoly

Inhemar Juchansson vtratyv čempionśký tytul u supervažkij vazi u 1960-ch, i do počatku 2000-ch, koly z’javylysia Volodymyr ta joho staršý brat Vitalij, publika mala čitke ujavlennia pro čempiona-supervaža: majže zavždy čornoškirý i majže zavždy amerykaneć. Zvyčajno, jakščo mova ne jde pro kino.

Nikomu ne bulo dila do toho, ščo Volodymyr – olimpijśký čempion, jaký proviv uže 140 liubyteĺśkych bojiv. Bulo bezlič pryčyn, čomu vin “ne ta liudyna”. Ne toj kolir. Ne ta nacionaĺnisť. Nadto cyvilizovaný. Nadto rozumný. Nadto čystý. Nadto nudný. Nahadajte, koly vin vostannie

pohrožuvav z’jisty čýichoś ditej?

Zhadujučy temnu storonu cariuvannia Majka Tajsona – zokrema zgvaltuvannia ta

kanibalizm – možna bulo b prypustyty, ščo fanaty boksu maly b uže zachotity čohoś dobroho j svitloho. Ale, slovamy Tajsona, “my žyvemo v čudernaćkomu sviti – nikomu ne podobajuťsia choroši chlopci. Liudy liubliať, koly peremahaje jakýś nezdara”. Koly Tajson vybuchav filihrannymy udaramy, vid nioho šalenily fanaty; ta koly joho znosylo z kotušok, vid blakytnych ekraniv ne vidlypav uveś svit.

Miž boksom ta intelihentnistiu zavždy buly dyvni stosunky.

Džyna Tanni, čempiona-supervaža u 1920-ch, vysmijuvaly za joho erudyciju. Prohravšy Tanni, velyký Harri Hreb ironizuvav: “Ce pravda, ščo liudy kažuť? Nevže Džyn čytaje knyžky?” Porazka – ce zavždy pohano, ale prohraty intelektualu? Jaka hańba.

Miž inšym, pan Tanni ne lyše čytav knyžky, a j vystupav z lekcijamy pro Šekspira, odružyvsia z zamožnoju svitśkoju levyceju i rozrobliav naukove pidgruntia boksu. Ale amerykanśka publika tak nikoly j ne probačyla jomu te, ščo vin skynuv z prestolu neperedbačuvanoho chulihana Džeka Dempsi.

39-ričný Klyčko (čý brat nyni – miśký holova Kýeva) rozmovliaje čotyrma movamy, maje naukový stupiń, hraje u šachy i biĺše liubyť poriadok, aniž chaos.

Image copyright
Getty

“Liubliu dbaty pro najmenši dribnyci”, – kaže Volodymyr i dovodyť ce tym, ščo prysviačuje cilu hodynu proceduri obmotuvannia ruk na svojemu vidkrytomu trenuvanni u tenisnomu centri hoteliu, poky solidni meškanci toho ž hoteliu perekydajuťsia m’jačykamy v inšij sekciji zalu. “Same na takych dribnyciach use trymajeťsia. Chaos – ce emociji, a emociji tut zajvi”, – kaže Klyčko.

Vidkynuvšy propozyciji schyblenoho amerykanśkoho promoutera Dona Kinha, braty Klyčky u 1996 roci natomisť perejichaly z ridnoji Ukrajiny do Nimeččyny. I todi boks u supervažkij vahovij katehoriji, ščo potrochu zanepadav u SŠA, raptom riasno rozcviv na terenach Jevropy.

U 2000 roci Volodymyr Klyčko poborov amerykancia Krisa Berda, vidibravšy v nioho pojas WBO, jakym za pivroku do cioho postupyvsia Berdu brat Vitalij čerez travmu pleča.

Ta razom z kar’jernym zletom Klyčkiv –

Vitalij zdobuv slavu pislia techničnoji porazky brytanciu Lennoksu Ĺjujisu u 2003 r. ta zavojuvannia čempionśkoho tytulu WBC rokom pizniše – dedali biĺše ukoriniuvalaś teper uže vsim znajoma lehenda.

Klyčky, stverdžuje cej naratyv, pidnialysia lyše tomu, ščo ne zustrily hidnoho sprotyvu. Časy Evandera Cholifilda mynuly, vid Tajsona lyšylaś sama tiń, Riddik Bou davno pišov j Ĺjujis zalyšyv boks u 2004 roci, a Klyčky lyše pidibraly, ščo podaly jim na bliudečku.

Naviť velyký Džo Lujis, ščo z 1937 do 1948 25 raziv zachyščav svij čempionśký tytul, mav tu ž samu problemu, jakščo jiji možna tak nazvaty – čyslennij, ale neprymitnij nyzci joho supernykiv daly kolektyvne prizvyśko

“klub ščomisiačnych nikčem”.

“Volodymyra naležno ne ociniať, poky vin ne zalyšyť sport”, – kaže Džonaton Benks, jaký spivpraciuvav z Volodymyrom Klyčkom z 2004 r., ale stav joho osnovnym trenerom

pislia smerti slavetnoho Emanuelia Stiuarda u 2012 r.

“Tak samo bulo z Džo Lujisom, i z Lerri Cholmsom (jaký dvadciať raziv pospiĺ zachystyv svoji tytuly z 1978 do 1985 rr.). Volodymyr – čempion dev’jať rokiv, uziav učasť u 27 bojach za tytul i 23 razy uspišno joho zachystyv. Rano čy pizno, statystyka počynaje hovoryty sama za sebe, i ne možna jiji ihnoruvaty”, – vvažaje trener.

“Koly vin pide, pojasy počnuť perechodyty z ruk u ruky, jak indyčka na Deń podiaky, i nichto ne znatyme, čy siohodni vže inšý čempion, niž na mynulomu tyžni. Možlyvo, choč todi Volodymyr otrymaje naležne vyznannia”, – prohnozuje Džonaton Benks.

Sam Volodymyr zajavliaje, ščo jomu bajduže, čy chtoś vvažaje joho nudnym. Vtim, jakščo podyvytyś na joho majsternisť na rynhu, taki zvynuvačennia vyhliadajuť dosyť dyvno. Napevno, pid “nudný” treba rozumity “nadto majsterný”, jak u vypadku z bahaťma inšymy velykymy čempionamy.

Vin vyhrav 64 z 67 svojich profesijnych pojedynkiv, 53 – nokautom. Pryholomšlyvi porazky

vid Korri Sandersa u 2003 r., jaka perervala peršý period čempionstvo Klyčka, i Lajmona Briustera u 2004 r. navčyly Volodymyra oberežnosti; vtim, vin nikoly ne prypyniav žburliaty supernykiv po rynhu.

Jak na rynhu, tak i za joho mežamy, “nudný” – poniattia sub’jektyvne. Tajson F’juri vvažaje, ščo perevdiahannia u Betmena,

rozbyvannia kavuniv holovoju i porivniannia hejiv z pedofilamy robyť joho “najjaskravišym i najcharyzmatyčnišym bokserom z časiv Mochameda Ali”. I choča malo chto z nym pohodžujeťsia, je j taki, chto spravdi vvažaje F’juri kovtkom svižoho povitria u važkij katehoriji.

“JA ne lajuś i ne robliu ničoho boževiĺnoho, tož ja vdiačný usim cym brytanśkym supervažam za vsiu jichniu skaženisť”, – kaže Volodymyr, jaký naterpivsia bahato nepodobstv vid Devida Cheja, perš niž

pobyv joho u 2011 r., i otrymav pliuvok v oblyččia vid Dereka Čisory, pered tym jak toj

prohrav Vitaliju u 2012 r.

“JA usvidomliuju svoju roĺ. Bulo b nekrasyvo, jakby ja rozpustyv kulaky i prybyv Dereka Čisoru, perš niž ce zrobyť mij brat. Meni znadobyloś bahato vytrymky, ščob ne zreahuvaty, i šče kiĺka dniv mene nudylo zseredyny. Ale ja dostatnio syĺný, ščob strymuvatyś. JA znaju, ščo na mene dyvliaťsia liudy”, – zhaduje Volodymyr.

Vzahali-to, spravy u Klyčka čudovi i bez cych nadokučlyvych brytanciv. Joho boji prochodiať na futboĺnych stadionach – zokrema, pojedynok z F’juri vidbudeťsia na diusseĺdorfśkij Esprit Arena, rozrachovanij na 54 tysiači vbolivaĺnykiv – i pryvabliujuť u seredniomu 10 mln hliadačiv nimećkoho telebačennia. Otže, koly chtoś hovoryť, ščo Klyčko ne začipaje ujavu publiky – vony uperedženi.

Image copyright
Getty

Nimeć Bernd Bente – lahidný rozporiadnyk Klyčka i uosoblennia jevropejśkoji vyšukanosti – zasmahlý, z bilosnižnymy zubamy i volossiam. Vin ne lyšaje sumniviv u tomu, jak stavliaťsia do boksu v joho krajini.

“Nimećki vbolivaĺnyky zovsim ne taki, jak brytanśki čy amerykanśki – jim podobajuťsia čemni i skromni boksery”, – kaže pan Bente, ščo praciuvav u media, perš niž stav menedžerom Klyčkiv u 2000 r.

“U Spolučenych Štatach nemaje interesu do Volodymyra, tomu ščo tam nemaje supernykiv dlia nioho. Ta jakščo u vas povni stadiony i 16 miĺjoniv telehliadačiv, jak ce bulo pid čas boju z Chejem, vas absoliutno ne chvyliuje, ščo tam v Ameryci”, – vidznačaje trener.

Pan Bente – prekrasný spivrozmovnyk, jaký dilyťsia istorijamy pro rok-hurt Kiss, uliublenych futbolistiv miunchenśkoji “Bavariji” i – absoliutný chit – pro namet u Dubaji, jastruba, ščo vpav i zlamav dzioba ta Krisa Jubenka, jaký use ce pobačyv.

Na protyvahu ciomu, Volodymyr trymaje dystanciju. Hoteĺna pres-konferencija, ščo bula ohološena jak “kruhlý stil dlia brytanśkych žurnalistiv”, výavylasia až nijak ne zaduševnoju rozmovoju. Klyčko lakonično vidpovidaje na zapytannia prysutnich i zaveršuje use desiatychvylynnym monolohom, napevno, ščob roztiahty čas.

Koly joho prosiať pokazaty fokus – čerez zachoplennia mahijeju F’juri, pobožný chrystýanyn, zvynuvatyv Klyčka

u “pokloninni dýavolu” – na myť zdajeťsia, ščo vin hotový ce zrobyty. Ale bokser kydaje nepevný pohliad na Bente, i hotovnisť švydko mynaje. Koly odyn žurnalist prypuskaje, ščo Klyčko “oderžymý bažanniam use kontroliuvaty”, toj rado pohodžujeťsia. Prynajmni z “bažanniam kontroliuvaty”.

Klyčko vse ž rozpovidaje pro svoju družbu z velykym nimećkym supervažem Maksom Šmelinhom, jaký mav kiĺka monumentaĺnych pojedynkiv proty Lujisa naperedodni Druhoji svitovoji vijny: “Rozmovy z nym – mij zv’jazok z istorijeju, i ja zavždy jich pam’jatatymu. Takych spohadiv u mahazyni ne kupyš”. Koly ž joho pytajuť, jak vplynuly porazky vid Sandersa i Briustera, Klyčko daje lyše poverchnevu vidpoviď.

Image copyright
epa

A čomu ž vin prodovžuje sebe mučyty, fizyčno j rozumovo, pislia takoji uspišnoji i tryvaloji kar’jery, majučy miĺjony u banku i malu dytynu vid hollivudśkoji aktorky? Na ce vin vidpovidaje až zanadto lohično.

“JA bahato ščo možu robyty. Moje žyttia – ne odyn lyše boks”, – kaže Klyčko, jaký takož maje biznes ta zajmajeťsia blahodijnistiu.

“Ale najkrašče u mene vychodyť same boks, a zarobliaty na žyttia bijkamy – ce suciĺne zadovolennia”, – dodaje bokser.

“Boks – najkrašča u sviti osvita, lipša, niž Harvard. Vin daje meni radisť, dozvoliaje podorožuvaty, piznavaty kuĺtury, vyvčaty movy. JA šče ne dijšov do veršyny – znaju, ščo ja zdaten na biĺše. Ale bahato chto choče zajniaty moje misce, i ce daje meni motyvaciju, i tomu ja j dosi profesional najvyščoho rivnia”, – vidznačaje Volodymyr.

Sposterihajučy, jak Klyčko trenujeťsia z konvejerom hihantiv, poky z usich bokiv rynhu na ekranach prokručujuťsia u zapysu boji F’juri, važko z cym ne pohodytyś. I ce, bezperečno, dobre: jakščo vže nazyvaty ce “vbyvstvom boksu”, to ujaviť lyše, jakym trupom buv by boks bez Klyčka.